ΜΠΡΟΣ…ΠΙΣΩ

Πέρασαν κιόλας σαράντα χρόνια από την ημέρα επιστροφής του Κωνσταντίνου Καραμανλή από το Παρίσι στην ταλαιπωρημένη Ελλάδα. Τότε, η πατρίδα μας έβγαινε από μια τεράστια περιπέτεια, αποδυναμωμένη από την χουντική επταετία και ο λαός είχε εναποθέσει τις ελπίδες του για αποκατάσταση στο τότε πολιτικό προσωπικό της χώρας το οποίο υποδέχθηκε μετά βαΐων και κλάδων από την (αυτο)εξορία του. Η τότε κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή έπρεπε να αποκαταστήσει τη δημοκρατία, την ομαλή λειτουργία του κοινοβουλευτισμού, την ισονομία και κυρίως τη να σταματήσει τη διάκριση των πολιτών. Η αλήθεια είναι ότι το έργο του μόνο εύκολο δεν ήταν, και μπορεί να πει κανείς μετά από τόσα χρόνια, ότι το πρόσημο ήταν θετικό και οι στόχοι που είχαν τεθεί σε αρκετά μεγάλο βαθμό επετεύχθησαν. 
 

Μέσα σε αυτά τα σαράντα χρόνια, στη χώρα μας έλαβαν χώρα τεράστιες αλλαγές: οικονομικές , κοινωνικές, πολιτικές και γεωπολιτικές. Το 1981 συνέβη κάτι (η νίκη ενός σοσιαλιστικού κόμματος) το οποίο λίγα χρόνια πριν έμοιαζε αδιανόητο.  Οι αλλαγές ήταν ραγδαίες, η κυβέρνηση Παπανδρέου περιόρισε τις ανισότητες , ‘δημιούργησε’ τη μεσαία τάξη, προσπάθησε να θέσει στέρεες κοινωνικές βάσεις και πέτυχε αρκετά από τα στοιχήματα που είχε βάλει. Η Ελλάδα μέσα σ’ αυτά τα χρόνια, κατάφερε από φτωχός συγγενής να γίνει μέλος της Ε.Ε και της ΟΝΕ. Οι πολίτες είδαν να ανεβαίνει το βιοτικό τους επίπεδο, να δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας, να βελτιώνονται η υγεία, η παιδεία και οι κοινωνικές δομές. Βέβαια δεν ήταν όλα ρόδινα: Το δημόσιο μεγάλωσε απότομα, τα ευρωπαϊκά πακέτα πήγαιναν συνεχώς σε λάθος χέρια, το κράτος αντί να βοηθά τους πολίτες και τις επιχειρήσεις τους έβαζε εμπόδια, τα δανεικά όλο και αυξάνονταν,  και το χειρότερο όλων, καλλιεργήθηκε μια νοοτροπία στον κόσμο, ότι ο καθένας μπορεί να κάνει ό,τι θέλει εις βάρος του κράτους και των συμπολιτών. Πίστευε ο κόσμος ότι το κράτος είναι εχθρός και έπρεπε εκείνο να λογοδοτεί για τα πάντα. Αυτή η νοοτροπία φέρει μεγάλες ευθύνες  για την κατάσταση στην οποία φτάσαμε.

Τα χρόνια των Ολυμπιακών αγώνων, η Ελλάδα ζούσε το δικό της ‘αμερικάνικο όνειρο’. Στους δρόμους, στα μαγαζιά και όπου αλλού υπήρχε ‘κίνηση’, έβλεπε κανείς νεόπλουτους να γεμίζουν τα Πόρσε Καγιέν με τσάντες Λουί Βιττόν, να ασφυκτιούν από κόσμο τα μπουζουκτσίδικα και τα τασάκια αυτών με στάχτη πανάκριβων πούρων και γενικότερα στην ατμόσφαιρα υπήρχαν τεράστιες δόσεις ψευτογκλαμουριάς, βλαχομαγκιάς και νεοπλουτισμού. Και όλα αυτά βέβαια, γίνονταν με δανεικά, με φουσκωμένες πιστωτικές με χρηματιστηριακά τεχνάσματα και τα αποτελέσματα τα βλέπουμε τα τελευταία χρόνια με τα κανόνια που έσκασαν στην αγορά όταν φάνηκε η πραγματική οικονομική μας γύμνια.

Η Ελλάδα είχε μια τεράστια ευκαιρία με τη Μεταπολίτευση. Αλλά  δεν πρέπει να λησμονούμε έναν σημαντικότατο παράγοντα ο οποίος λειτούργησε ως τροχοπέδη: η πολιτική κουλτούρα που κληροδότησε ο Εμφύλιος επέβαλε ένα λαϊκίστικο ρεβανσισμό και διέψευσε τις προσδοκίες για την αυγή του νέου πολιτικού πολιτισμού. Ο λαός παρέμενε διχασμένος, τα λαϊκίστικα συνθήματα έπεφταν σαν πυροτεχνήματα και η χώρα έμενε αγκυλωμένη στο παρελθόν μην μπορώντας να ξεκολλήσει. Από τα μέσα της δεκαετίας του '90, οι δύο βασικοί παίκτες του πολιτικού μας συστήματος φάνηκε πως διέγνωσαν την ανάγκη του εκσυγχρονισμού, αλλά τον χρησιμοποίησαν και πάλι ακυρώνοντάς τον. Η ΝΔ του 2004 υποσχέθηκε επανίδρυση, αλλά περισσότερο θέλησε να διορθώσει τις ‘πασοκικές αδικίες’ και να βοηθήσει τα ‘γαλάζια παιδιά’. Διαπλοκή, σκάνδαλα, μίζες, μαύρο χρήμα και όλες αυτές οι ‘ομορφιές’, έπνιξαν τη χώρα και μαζί με την αδράνεια των κυβερνήσεων, την έστειλαν στις αφιλόξενες αγκάλες του ΔΝΤ και των μηχανισμών διάσωσης. Τώρα, για ακόμη μια χρονιά οι Έλληνες υποφέρουν και όλα τα κυβερνητικά παπαγαλάκια υπόσχονται καλύτερες μέρες, ανάκαμψη, επενδύσεις κτλ. Το κλίμα σίγουρα είναι καλύτερο από το αντίστοιχο των πρώτων χρόνων των μνημονίων, όμως απαιτείται πολύ δουλειά για να φτάσουμε στα επίπεδα της περασμένης δεκαετίας. Με άλλα λόγια, σαράντα χρόνια μετά, έγιναν πάρα πολλά. Η Ελλάδα ανέβηκε πολλά επίπεδα, τώρα πάλι έχει πέσει αρκετά με την οικονομική κρίση, και όλοι περιμένουμε και ελπίζουμε για ένα καλύτερο αύριο. Αυτό απαιτεί υπομονή, δουλειά και ομοψυχία. Αντίστοιχη με εκείνη που έδειξε ένα τεράστιο κομμάτι των Ελλήνων τότε.