ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΥΠΑΡΞΕΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΧΩΡΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥΣ;

 

Ο Κασσελάκης λοιπόν επιβεβαίωσε τα προγνωστικά του πρώτου γύρου και είναι από χθες ο νέος Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ. Έχουν ειπωθεί πολλά τα οποία δεν μπορούν να αποδειχθούν ούτως ή άλλως: Ότι ήρθε φυτευτός από την Αμερική, ότι του έδωσε το δαχτυλίδι ο Τσίπρας με σκοπό να εκδικηθεί παλιούς συντρόφους και να διαλύσει το κόμμα και άλλα πολλά. Αυτό που δεν έχει αναλυθεί επαρκώς και για εμένα είναι ο τρόπος με τον οποίο κέρδισε. Και πιστεύω ότι είναι ιδιαιτέρως σημαντικό και κρίσιμο, να ερευνήσει κανείς τα αίτια της πλήρους επικράτησης της πολιτικής επικοινωνίας και της εικόνας.

Ο Κασσελάκης από το πουθενά ήρθε και κέρδισε στις προεδρικές εκλογές του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Αυτό από μόνο του σαν γεγονός είναι πρωτοφανές. Και μάλιστα επικράτησε με στοχευμένη επικοινωνιακή καμπάνια μέσα σε διάστημα περίπου ενός μήνα. Χωρίς ουσιαστικό πολιτικό μήνυμα, με πολλές σκιές γύρω από τους σκοπούς και το παρελθόν του, κατάφερε να δώσει χρώμα σε μια άχρωμη εσωκομματική διαδικασία και να επικρατήσει με σχετική άνεση απέναντι σε "παραδοσιακούς" παίκτες του ΣΥΡΙΖΑ. Κατάφερε να συζητιέται η υποψηφιότητά του από όλους χωρίς να γνωρίζουν το παραμικρό για εκείνον. 

Επένδυσε στην εικόνα, στα social media και στα εύπεπτα πολιτικά μηνύματα. Πόνταρε στα τσιτατα, στον εύκολο λαϊκισμό και στην ελαφρότητα των πολιτικών θέσεων. Στα μάτια πολλών, είναι ένας πολιτικός που ακουμπάει στις παρυφές του φιλελευθερισμού. Παρόλα αυτά, κατάφερε να κερδίσει στις προεδρικές εκλογές ενός κόμματος της αριστεράς. 

Τι μας δείχνει αυτό; Αφενός την αποτυχία της πολιτικής, όπως την ξέραμε τουλάχιστον μέχρι πρόσφατα. Για την εκλογή Κασσελάκη δεν χρειάστηκε κάποια πολιτική πλατφόρμα, ούτε ιδιαίτερη προετοιμασία και κινητοποίηση. Αρκούσε το Τικ Τοκ, το Facebook και ο Πολάκης. Και προτού σπεύσουμε να δαινομονοποιήσουμε τα πάντα ή να τα υποτιμήσουμε, ας σκεφτούμε ότι υπάρχει μια μεγάλη μάζα του εκλογικού σώματος που ούτε για πολιτικά μηνύματα ενδιαφέρεται, ούτε για debates ούτε για πολιτικές αξίες. Ίσως να τα έχει βαρεθεί και όλα αυτά για πολλούς και διάφορους λόγους. Απλώς επιθυμεί ένα νέο πρόσωπο να πάει κόντρα στους πολιτικούς δεινόσαυρους. 

Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν γνωρίζω τι μέλλον μπορεί να έχει. Πιστεύω πως είναι αρκετά πιθανή μια διάσπαση. Αλλά αυτό δεν είναι το σημαντικότερο. Η επικράτηση του Κασσελάκη με τον τρόπο που ήρθε, είναι εξαιρετικά πιθανό να οδηγήσει σε παρόμοιες υποψηφιότητες και στα υπόλοιπα κόμματα στο άμεσο μέλλον. Σε υποψηφιότητες που θα ποντάρουν με όρους επικοινωνίας να διεισδύσουν σε όλο το φάσμα του εκλογικού σώματος και να έχουν έναν χαρακτήρα πολυσυλλεκτικό με μη ξεκάθαρες πολιτικές τοποθετήσεις. Έναν χαρακτήρα που θα λέει αυτά που θέλει να ακούσει ο κόσμος χωρίς να είναι απαραίτητα υλοποιήσημα.

Εκτός από τον ΣΥΡΙΖΑ λοιπόν, θα πρέπει και όλοι οι παροικούντες του κομματικού συστήματος, να μελετήσουν προσεκτικά την εκλογή Κασσελάκη και να προσπαθήσουν να εξηγήσουν τους λόγους της επικράτησής του. Χωρίς υπερβολές και απαξίωση. Πλέον υπάρχει ένας νέος παίκτης στο κομματικό σύστημα και οι ισορροπίες είναι πολύ λεπτές. Ένας νέος παίκτης που μπορεί να πείσει τους ψηφοφόρους ότι μπορεί να ασκηθεί και πολιτική χωρίς πολιτικούς...Δεν πάει πολύς καιρός από τότε απάντησε σ αυτό το ερώτημα ο Τραμπ...

ΕΠΙΤΕΛΙΚΟ ΦΙΑΣΚΟ

Η καταστροφή στον Θεσσαλικό κάμπο είναι τεράστια. Ακόμα δεν γνωρίζουμε καλά καλά πόσα είναι τα θύματα. Όταν πέσει η στάθμη του νερού, υπάρχει φόβος πως ίσως αντικρίσουμε κάτι φρικαλεο. Μακάρι να είναι απλώς φήμες και να μην επαληθευθούν τα χειρότερα σενάρια. Άλλη μια καταστροφή το τελευταίο διάστημα και η φράση που μπορεί να ακούσει κανείς σε κάθε σπίτι είναι απλή και δυστυχώς ρητορική: "Που είναι το κράτος;"

Από το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών μέχρι σήμερα έχουν περάσει σχεδόν έξι μήνες, και στα μάτια μου είναι λες και έχουν περάσει χρόνια με όλα αυτά που έχουν συμβεί: Τέμπη, φωτιές, πλημμύρες, καμμένη αποθήκη πυρομαχικών, επέλαση Κροατών χούλιγκανς και δολοφονία του οπαδού της ΑΕΚ, η προχθεσινή δολοφονία στο λιμάνι. Σίγουρα κάτι θα ξεχνάω. Εξάλλου, σ αυτή τη χώρα, κάθε μέρα βρίσκουμε και κάτι διαφορετικό για να ντρεπόμαστε και να στεναχωριόμαστε...

Σε όλα αυτά εκτός από το δράμα, κοινή συνισταμένη είναι η παντελής απουσία του κράτους. Πολλά επίθετα μπορεί να χρησιμοποιήσει κανείς για το κράτος, επιτελικό δεν το λες...Χωρίς ίχνος υπερβολής, μοιάζει να μην λειτουργει τίποτα. Ακόμα και το πολυδιαφημισμένο 112, άρχισε να στέλνει λάθος μηνύματα...Και όταν πας να κάνεις μια στοιχειώδη κριτική, στην πέφτουν οι κυβερνητικοί Ταλιμπάν και συγκρίνουν καταστροφές: "Οι άλλοι τι έκαναν στην Μάνδρα;", "Εμείς θα εκκενωναμε το Μάτι σε 20 λεπτά". Είναι αισχρό και ανέντιμο η κάθε κυβέρνηση να ψάχνει πάντα άλλοθι και δικαιολογίες στις αποτυχίες της προηγούμενης. Είναι δυστυχώς μεγάλο μας κουσούρι η μη ανάληψη της ευθύνης. Πάντα φταίει ο προηγούμενος, ο επόμενος, ο κακός άλλος, οι ασύμμετρες απειλές. Ποτέ δεν φταίμε εμείς...

Δεν ξέρω τι άλλο έχουμε να δούμε, ούτε ξέρω πως θα λυθούν όλα μας τα προβλήματα. Για το τελευταίο, έπρεπε να έχει απαντήσεις η ΝΔ. Πρόκειται για μια κυβέρνηση που πρόσφατα πήρε 41% και σημείωσε ιστορική διαφορά από το δεύτερο κόμμα. Και ίσως αυτή η μεγάλη διαφορά να είναι και ο λόγος που όλα μοιάζουν να πηγαίνουν στον αυτόματο. Το λέγαμε και τότε. Τέτοιες διαφορές κάνουν κακό στην κοινοβουλευτική δημοκρατία και το μόνο που πετυχαίνουν είναι να μεγαλώνουν την αλαζονεία της εξουσίας, τις μεγαλοστομες διαπιστώσεις και τις γενικολογες δικαιολογίες της αποτυχίας.

Από κει και πέρα, πρέπει και η αντιπολίτευση να αναλάβει τις δικές της ευθύνες. Δεν γίνεται δυο μήνες πριν να μην έπεισε τους πολίτες για μια εναλλακτική πρόταση διακυβέρνησης, να επένδυσε στο τι στραβό έκαναν οι άλλοι και οχι σε τι καλό θα κάνει η ίδια, και ξαφνικά τώρα να σκούζει λες και κατέχει την απόλυτη αλήθεια. Κριτική στην κυβέρνηση εννοείται πως πρέπει να γίνει, όμως καλό είναι όσοι κυβέρνησαν όλα αυτά τα χρόνια να πατήσουν λίγο παύση και να σκεφτούν: Έγιναν όσα έργα έπρεπε για την προληπτική προστασία μας από φωτιές και πλημμύρες; Ήταν επαρκώς στελεχομένος ο κρατικός μηχανισμός; Οι δήμαρχοι και οι περιφερειάρχες, έκαναν σωστά τη δουλειά τους; Αν οχι, γιατί συνεχίζουν να κουνάνε το δάχτυλο στους πολίτες; Μπορουμε να πούμε τόσα πολλά...

Καλό θα ήταν λοιπόν αυτές τις τραγικές στιγμές να συμφωνήσουμε όλοι εμείς χωρίς κομματικές παρωπιδες, ότι οι ευθύνες προφανώς και είναι διαχρονικές. Όλοι έχουν βάλει το χέρι τους, άλλοι περισσότερο, άλλοι λιγότερο, για να ζούμε σε μια χώρα που δεν μαθαίνει από τα λάθη της, που δεν δίνει κανένα κίνητρο στους ανθρώπους της και δεν αφήνει καμία ελπίδα για το παρόν και το μέλλον. 

Οι περιοχές που ταλαιπωρήθηκαν από τις φωτιές και τις πλημμύρες, δεν γίνεται να παίρνουν σαν απάντηση από τον υπόλοιπο κόσμο "καλά να πάθετε Μητσοτάκη θέλατε" . Είναι απάνθρωπο. Όπως και εκείνοι που στηρίζουν με πάθος την κυβέρνηση και τα βρίσκουν όλα τέλεια, δεν γίνεται να μην παραδέχονται ότι η χώρα τελεί υπό διάλυση και ότι το πολυδιαφημισμένο επιτελικό κράτος κατέρρευσε με κρότο. Αν συνειδητοποιήσουμε τα παραπάνω, πολίτες και πολιτικοί, θα είναι ένα πρώτο βήμα. Το αν αρκεί αυτό το βήμα για μια καλύτερη χώρα δεν το γνωρίζω. Όμως πρέπει να γίνει και να γίνει χθες.

ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΕ ΣΗΨΗ

36 ευρώ. Τόσο αποτιμάται για κάποιους η ζωή ενός ανθρώπου. Είναι αδιανόητο αυτό που συνέβη στο λιμάνι του Πειραιά. Αρχικά είχαμε βιαιη παρεμπόδιση, μετά απόπειρα ανθρωποκτονίας και ακολούθως εγκατάλειψη. Και σαν να μην έφταναν αυτά είχαμε και μια απόπειρα συγκάλυψης όταν τα μεγάφωνα του πλοίου ενημέρωναν τους επιβάτες ότι υπήρξε μια μικρή καθυστέρηση, «χωρίς βεβαίως να  έχει κάποια ευθύνη η εταιρεία». Όλα αυτά έγιναν τόσο απλά… Τόσο απάνθρωπα… Και στην περίπτωση που δεν υπήρχαν κάμερες, κινητά και μια κάποια κινητοποίηση των επιβατών, μπορεί να μην είχαμε μάθει ποτέ την αλήθεια. Γιατί βλέπεις, υπάρχει και αυτό το «μεταξύ κατεργαραίων , ειλικρίνεια». Τα υπόλοιπα μέλη του πληρώματος άλλωστε, μια χαρά είδαν το περιστατικό και επέλεξαν να μην κάνουν τίποτα…Μην κακοκαρδίσουν τους «δικούς» τους…Και στη συνέχεια να πουν στον καπετάνιο ότι όλα είναι καλά και μπορούν να φύγουν…

Εξοργιστικό ήταν και το παραμύθι που πήγε να στηθεί σχετικά με την ύπαρξη ή μη εισιτηρίου. Λες και αν δεν είχε ο άνθρωπος εισιτήριο, θα έπρεπε να τον πετάξουν στη θάλασσα αντί να τον οδηγήσουν στο λογιστήριο να πληρώσει... Βεβαίως έχουμε και «ανθρώπους» που ζουν ανάμεσά μας και δηλώνουν και δημοσιογράφοι, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι μπορούσαν τα μέλη του πληρώματος να τον πετάξουν προς τα μέσα και να τον σπάσουν στο ξύλο. Γιατί άλλωστε, «όλα επιτρέπονται»…

Η δικαιοσύνη θα κρίνει τους ενόχους και θα επιβάλλει τις αντίστοιχες ποινές. Όμως, ας κάνουμε μια παύση και ας σκεφτούμε λίγο πόσο ένοχοι γινόμαστε και εμείς οι ίδιοι καθημερινά. Αλήθεια, είναι λίγες οι φορές που γινόμαστε μάρτυρες ενός άσχημου περιστατικού, μιας πράξης κακοποίησης ή παρενόχλησης και επιλέγουμε συνειδητά (από φόβο ή όχι δεν έχει σημασία) να μην κάνουμε τίποτα; Δεν είμαστε και εμείς ένοχοι που κοιτάμε μόνο τον εαυτούλη μας και αδιαφορούμε για τους συνανθρώπους μας, για άλλες κοινωνικές ομάδες ή τελοσπάντων για οτιδήποτε διαφορετικό και ξένο προς εμάς; Η κοινωνία μας δυστυχώς έχει κατακλειστεί από αδιαφορία για την ανθρώπινη ζωή, για τον πόνο του άλλου. Έχουμε μια κοινωνία σε προχωρημένη σήψη που δεν ξέρω και γω τι άλλο χρειάζεται και ποιες μαγικές λύσεις απαιτούνται για να συνέλθει…

ΤA ΣΥΛΛΑΛΗΤΗΡΙΑ ΧΤΙΖΟΥΝ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΚΑΡΙΕΡΕΣ

Το συλλαλητήριο, όπως και κάθε άλλη κινητοποίηση, ουσιαστικά κρίνεται από τα αποτελέσματα που φέρνει. Μέχρι όμως να φτάσουμε ως εκεί μπορούμε να θίξουμε κάποια ζητήματα που προέκυψαν από την ομολογουμένως μεγάλη συμμετοχή του κόσμου. Αρχικά, το σημαντικότερο είναι ότι δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι ένιωσαν την ανάγκη να βγουν στους δρόμους και να διαδηλώσουν για την πατρίδα τους. Αυτοί οι άνθρωποι δεν είναι ούτε ακροδεξιοί, ούτε πατριδοκάπηλοι, ούτε χρυσαυγίτες. Το ότι μέσα σε ένα μεγάλο πλήθος υπήρξαν και πολλοί τέτοιοι είναι το μόνο σίγουρο. Όμως δεν μπορούμε να τσουβαλιάζουμε συλλήβδην όλο τον κόσμο και να επιδιδόμαστε σε ένα από τα αγαπημένα μας σπορ: να βάζουμε ταμπέλες. Εξάλλου η φιλοπατρία, παρόλο που μπορεί τις περισσότερες φορές να αντλεί τη δύναμή της από το θυμικό και όχι από την ιστορικοπολιτική πραγματικότητα, δεν είναι προνόμιο των ‘δεξιών’.
 

Αναμφίβολα λοιπόν, σε επίπεδο συμμετοχής το συλλαλητήριο κρίνεται επιτυχημένο. Αυτό βεβαίως ουδόλως απασχόλησε τα τηλεοπτικά κανάλια, καθώς μιας και βρισκόμαστε στην περίοδο εξέτασης των φακέλων τους για την αδειοδότηση, δεν θέλησαν να φέρουν σε δύσκολη θέση την κυβέρνηση… Η συμμετοχή λοιπόν ήταν πολύ μεγάλη, το ανησυχητικό όμως είναι ότι υπήρξαν πολλοί που θέλησαν να την εκμεταλλευτούν πολιτικά. Από πού να αρχίσεις και που να τελειώσεις! Από τον ε.α Στρατηγό Φράγκο που μετά τα ψηφίσματα δήλωσε πως είναι κιόλας έτοιμος να ηγηθεί κόμματος αν προκύψει ανάγκη; Από τους ναζιστές της ΧΑ οι οποίοι βρήκαν ευκαιρία να ‘ξαναμπούν’ δυναμικά στο παιχνίδι; Από τον Άνθιμο και τον Αμβρόσιο; Από τις γραφικές μορφές της λαϊκίστικης δεξιάς την οποία έσπευσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης ‘να προσκυνήσει’ για να μην του τη βγουν από τα (πιο) δεξιά; 

Λίγα χρόνια πριν, όλοι θυμόμαστε τις γεμάτες από Αγανακτισμένους πλατείες. Η τότε ανθρωπογεωγραφία των συγκεντρώσεων είχε περίπου την ίδια σύνθεση με του συλλαλητηρίου. Το μόνο κομμάτι που λείπει τώρα, είναι αυτό που μας κυβερνάει… Οι πλατείες των Αγανακτισμένων διαίρεσαν υπερβολικά την ελληνική κοινωνία, μας δίχασαν σε υπερθετικό βαθμό και τότε οι μεν ήταν οι πατριώτες και οι δε οι γερμανοτσολιάδες. Και σήμερα με αφορμή το συλλαλητήριο, όσοι πήγαν είναι πατριώτες και όσοι δεν πήγαν είναι προδότες του χειρίστου είδους. Όπως είπαμε και πιο πάνω, μας αρέσει πολύ να βάζουμε ταμπέλες…

Στην πολιτική, καλώς ή κακώς σημασία έχουν τα αποτελέσματα. Και δη στην εξωτερική πολιτική. Το συλλαλητήριο θα μετρήσει ουσιαστικά τις δυνάμεις του εκ του αποτελέσματος. Και όπως δείχνει η ιστορική εμπειρία, κατά πάσα πιθανότητα δεν θα βοηθήσει σε κάτι. Δεν πρέπει να λησμονούμε ότι το αντίστοιχο συλλαλητήριο του ’92, απέτυχε αν και είχε δυο ισχυρούς συμμάχους: Αφενός την κατά πολύ μεγαλύτερη συμμετοχή του κόσμου, και αφετέρου την τότε ηγεσία των Σκοπίων, η οποία ήταν αρκετά πιο μετριοπαθής από τη σημερινή. Το μόνο ουσιαστικά που κατάφερε ήταν να ριζοσπαστικοποιήσει το ρεύμα του δεξιού αντιευρωπαϊσμού, δίνοντας για πρώτη φορά στη μεταπολίτευση ακροατήριο και κοινωνικές αναφορές στην ακροδεξιά ρητορική. Ακόμα, η τότε τεράστια κινητοποίηση κατάφερε να μετατρέψει περιθωριακές ομάδες και γραφικές ακροδεξιές παραφυάδες σε παράγοντες της δημόσιας ζωής. Με άλλα λόγια, η ατζέντα του συλλαλητηρίου τότε, είχε μόνο έναν νικητή: την ακροδεξιά.  

Το χθεσινό συλλαλητήριο σίγουρα θα φέρει πολιτικές εξελίξεις, και το πιθανότερο είναι πως θα δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα και δεν θα δώσει κάποια λύση στο θέμα με τα Σκόπια. Όπως τότε, έτσι και τώρα, κερδισμένοι θα είναι απόστρατοι αξιωματικοί, ‘τηλεαστέρες’ πολιτικοί, κληρικοί με έντονες πολιτικές φιλοδοξίες και ακροδεξιές ομάδες. Για τους συγκεκριμένους το συλλαλητήριο ήταν μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για να χτίσουν πολιτικές καριέρες, όπως τόσοι και τόσοι έκαναν στο πρόσφατο παρελθόν. Και μέσα σε αυτόν τον κυκεώνα της εθνικιστικής υστερίας και αδιαλλαξίας, ο μόνος χαμένος θα είναι ο απλός κόσμος που πίστεψε ότι κάτι μπορεί να καταφέρει χωρίς να καπελωθεί η δράση του…

ΤΟ ΠΙΚΡΟ ‘17 ΚΑΙ ΤΟ ΣΤΟΙΧΗΜΑ ΤΟΥ ‘18

Σε λίγες μέρες μια ακόμη χρονιά θα μας αποχαιρετίσει και η γεύση που αφήνει στο μεγαλύτερο κομμάτι της κοινωνίας είναι πικρή: Η ανάπτυξη αγνοείται, η ανεργία παραμένει σε εξαιρετικά υψηλά ποσοστά, οι συντάξεις και οι μισθοί περικόπτονται, οι εργασιακές σχέσεις γίνονται ολοένα και πιο ελαστικές, οι πλειστηριασμοί πρώτης κατοικίας ξεκίνησαν και  η φορολογία συνεχίζει να διαλύει νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Η κυβέρνηση μπορεί να πανηγυρίζει για το πλεόνασμα και να μοιράζει βοηθήματα - χαρτζιλίκι και μερίσματα στους πολίτες με γνώμονα τις εκλογές, παρόλα αυτά τα χρήματα που τους επιστρέφει είναι πάρα πολύ λίγα συγκριτικά με αυτά που τους έχει ήδη αφαιρέσει. Τα βοηθήματα αυτά, όσο αναγκαία και απαραίτητα φαντάζουν για τους ασθενέστερους συμπολίτες μας, προφανώς δεν αποτελούν μόνιμη λύση τόσο για τους ίδιους, όσο και για τη χώρα καθώς μπορεί να ανακουφίζονται πρόσκαιρα όμως δεν είναι εφικτό να καλύψουν πάγιες ανάγκες τους. Οι πολίτες χρειάζονται μια αξιοπρεπή εργασία και μια σύνταξη αντάξια των χρημάτων που τους έχουν παρακρατηθεί και όχι εφάπαξ βοηθήματα.

Από τη χρονιά που φεύγει, μπορούμε να αντλήσουμε κάποια πολύ χρήσιμα συμπεράσματα και για τα ίδια τα κόμματα. Η ΝΔ ναι μεν προηγείται σταθερά του ΣΥΡΙΖΑ, όμως το κόμμα του Αλέξη Τσίπρα φαίνεται πως αντέχει στη μνημονιακή πίεση που το ίδιο επέβαλλε στον εαυτό του. Για όσα ψέματα είπε στους πολίτες, για τη ραγδαία αλλαγή πολιτικής  αλλά και για τη συνεχιζόμενη κάλυψη που προσφέρει στους ΑΝΕΛ και στον Πάνο Καμμένο, τα ποσοστά που συγκεντρώνει στις δημοσκοπήσεις είναι αρκετά υψηλά. Το μεγαλύτερο όπλο του ΣΥΡΙΖΑ εξακολουθεί να είναι ο Αλέξης Τσίπρας, ο οποίος στις περισσότερες δημοσκοπικές κατηγορίες εξακολουθεί να υπερτερεί του Κυριάκου Μητσοτάκη. Ακόμα, ιδιαιτέρως σημαντικό είναι το γεγονός ότι μετά από αρκετό καιρό έπεσε η ΧΑ από την τρίτη θέση, την οποία φαίνεται να καπαρώνει το Κίνημα Αλλαγής, το οποίο ναι μεν έχει ανοδικές τάσεις, όμως οι ψηφοφόροι περιμένουν το επικείμενο συνέδριο και τις οριστικές αλλαγές για να τοποθετηθούν θετικά ή αρνητικά για τον υπό διαμόρφωση νέο φορέα του χώρου της Κεντροαριστεράς. 

Πέρα από ποσοστά και κόμματα, το 2017 όπως αναφέραμε και παραπάνω, αφήνει πικρή γεύση στους περισσότερους από εμάς. Για άλλη μια χρονιά φάνηκε ξεκάθαρα πως οι προσδοκίες των πολιτών αφενός έχουν συρρικνωθεί, αφετέρου έχουν αποσυνδεθεί από την πολιτική σφαίρα και η σχέση των περισσοτέρων με την πολιτική ξαναγίνεται επιλεκτική. Μπροστά στην εθνική μας κατάθλιψη και τη μιζέρια, οι πολίτες έχουν αποτραβηχτεί, έχουν απογοητευτεί και απλώς φοβούνται μήπως χάσουν ακόμα περισσότερα. Η συνεχιζόμενη κρίση είναι λες και τους έχει υπνωτίσει και τους έχει αφαιρέσει κάθε μαχητική διάθεση. Πλήρως αδρανοποιημένοι, ‘κάνοντας απλά τη δουλειά τους’, έχουν μηχανοποιηθεί και βουλιάζουν στον καναπέ τους. Αυτή η παραίτηση των συνανθρώπων μας  είναι το πιο ανησυχητικό που αφήνει πίσω (και) το 2017. Μακάρι το νέο έτος να πραγματοποιηθεί η πολυπόθητη αλλαγή στην ψυχολογία μας, γιατί πέρα από κάθε πολιτική πράξη ή πρόγραμμα, πέρα από τα κόμματα, τα μνημόνια και την οικονομία, μόνο εάν αλλάξουμε εμείς μέσα μας μπορεί να αλλάξει και ολόκληρη η κοινωνία. Αν βρούμε τη δύναμη να δούμε τα πράγματα διαφορετικά, τότε υπάρχει ελπίδα το 2018 να είναι διαφορετικό και δημιουργικό.

ΤΟ ΣΤΟΙΧΗΜΑ ΤΗΣ ΚΕΝΤΡΟΑΡΙΣΤΕΡΑΣ

Οι εκλογές για την ανάδειξη ηγεσίας στον υπό διαμόρφωση νέο φορέα της Κεντροαριστεράς ολοκληρώθηκαν χωρίς τρομερές εκπλήξεις. Η Φώφη Γεννηματά εκλέχθηκε Πρόεδρος με καθαρή εντολή και ο Νίκος Ανδρουλάκης με ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό ουσιαστικά μετατράπηκε σε νούμερο δυο του νέου φορέα. Οι Καμίνης και Θεοδωράκης, όπως φάνηκε και από τα ποσοστά τους, δεν κατάφεραν να πείσουν αρκετό κόσμο εκτός ΠΑΣΟΚ να συμμετάσχει στη νέα προσπάθεια και η υποψηφιότητά τους κινήθηκε σε ρηχά νερά. Το θετικό της όλης ιστορίας ήταν η σημαντική συμμετοχή του κόσμου, αλλά και η διαφαινόμενη θέληση όλων για ουσιαστική συμπόρευση και τερματισμό της εσωστρέφειας. Ένα ακόμα συμπέρασμα που προκύπτει από τα ποσοστά των υποψηφίων, είναι η επιβλητική εδραίωση του ΠΑΣΟΚ ως του βασικού παίκτη στην Κεντροαριστερά.  Κόντρα  σε εκείνους που σιγοψιθυρίζουν ότι το ΠΑΣΟΚ είναι τελειωμένο, η τωρινή συγκυρία μπορεί να λειτουργήσει αναγεννησιακά και να μετατρέψει ένα γερασμένο και κουρασμένο κόμμα σε ένα νέο, ανοιχτό, δημοκρατικό, αποκεντρωμένο, ψηφιακό, δικτυωμένο στην κοινωνία, με νέες συμμαχίες και λαϊκά ερείσματα. 

Πέρα από τις εσωκομματικές εκλογές, το επόμενο κρίσιμο στοίχημα που πρέπει να κερδίσει ο νέος φορέας είναι αμιγώς πολιτικός. Ο νέος φορέας οφείλει να μετατραπεί σε ένα σύγχρονο κόμμα της σύγχρονης ευρωπαϊκής Σοσιαλδημοκρατίας. Πρέπει να αποτελέσει τον εναλλακτικό πόλο, να στοιχειοθετήσει τον χώρο του Κέντρου και να έχει συγκροτημένη άποψη και πολιτική πρόταση για την πορεία του έθνους, για το μοντέλο ανάπτυξης, για την λειτουργία των δημοκρατικών και κοινοβουλευτικών θεσμών. Αν θέλει να μακροημερεύσει χρειάζεται να αφουγκραστεί την διαρκώς μεταβαλλόμενη κοινωνία των πολιτών, να στήσει νέα δίκτυα που θα λειτουργούν ως χώροι προβληματισμού και παραγωγής πολιτικής, μακριά από μικροπολιτικές σκοπιμότητες και εσωκομματικά παιχνίδια. 

Η κοινή πορεία πάνω σε έναν κοινά συμφωνημένο κορμό προοδευτικής πολιτικής, πάνω στον οποίο θα αρθρώνονται τάσεις, πολιτικές αλλά και ιδεολογικές εξειδικεύσεις, είναι επιβεβλημένη. Και βεβαίως προαπαιτούμενο όλων των παραπάνω είναι να συνεχιστεί η διαδικασία ανανέωσης του στελεχιακού δυναμικού. Με καθαρή ιδεολογία και ρεαλισμό απέναντι σε μια Ευρώπη που καθημερινά αλλάζει, ο νέος φορέας πρέπει να εναρμονιστεί και να μετεξελιχθεί σε ένα κόμμα που θα εκφράσει ξανά τους δημοκρατικά σκεπτόμενους πολίτες, το σοσιαλδημοκρατικό κομμάτι της κοινωνίας. Να μπορέσει να εκπροσωπήσει τους άνεργους νέους, τους διαρκώς πληττόμενους εργαζομένους, τους χαμηλοσυνταξιούχους, τους επιστήμονες  και τους ελεύθερους επαγγελματίες. Και το κυριότερο, να καταφέρει να δώσει ελπίδα και όραμα στη νεολαία.

Για να μπορέσει να σταθεί ο νέος φορέας, θα πρέπει, εκτός των παραπάνω, να πληροί ακόμα τρεις ικανές και αναγκαίες προϋποθέσεις: να υπάρξει πραγματική συστράτευση πίσω από τη νεοεκλεγείσα ηγεσία, να προκύψει μετά από το Συνέδριο έναν καινοτόμος και ριζοσπαστικός προγραμματικός λόγος, και τέλος να μην έχει ένα οργανωτικό μέγεθος που θα το καθιστά αρτηριοσκληρωτικό και δυσπρόσιτο στους πολίτες. Οι εκλογές πέρασαν και οι προσωπικές πικρίες και τα εσωκομματικά μαχαιρώματα πρέπει να μπουν στο χρονοντούλαπο και όλοι μαζί συλλογικά να δουλέψουν σκληρά για το καλό του τόπου. Αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα.