ΤΟ ΔΙΑΓΓΕΛΜΑ ΠΟΥ ΑΡΓΗΣΕ 20 ΜΗΝΕΣ

Στο χθεσινό διάγγελμά του προς τον ελληνικό λαό, ο Πρωθυπουργός αναφέρθηκε σε πολλές αλήθειες. Η φράση κλειδί ήταν αυτή που είπε περί υπέρβασης των κομματικών τειχών. Αυτή η αναφορά του κ. Παπανδρέου δεν στόχευε μόνο στα κόμματα της αντιπολίτευσης, τα οποία κάλεσε για πολλοστή φορά τις τελευταίες μέρες σε εθνική συνεννόηση για κοινή διαπραγμάτευση απέναντι στους δανειστές της χώρας. Στόχευε και στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ, που εμφανίζει διαιρετικές τάσεις ανάλογες με τις σκληρές περιόδους εκσυγχρονιστών – προεδρικών. Και εύκολα καταλαβαίνει κανείς ότι αν το ΠΑΣΟΚ, και κατ’ επέκταση η κυβέρνηση, είναι διαιρεμένη δεν μπορεί να προχωρήσει εύκολα και αποτελεσματικά το κυβερνητικό έργο. Ο Γ. Παπανδρέου, κάλεσε την αντιπολίτευση για συνεργασία σε κοινές ομάδες εργασίας και για επεξεργασία κοινών προτάσεων. Ακόμα, ο Πρωθυπουργός εμφανίστηκε διαλλακτικός στο ενδεχόμενο να τοποθετηθούν ακόμα και πρόσωπα κοινής αποδοχής σε κυβερνητικές θέσεις. Αν μη τι άλλο, πρόκειται για ένα φαινόμενο μοναδικό στη νεότερη πολιτική ιστορία του τόπου. Πρόσωπο κοινής αποδοχής θεωρείται ως τώρα μόνο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, του οποίου ο ρόλος όμως περιορίζεται εμφανέστατα από την κάθε κυβέρνηση.
Σε όλη τη διάρκεια της ομιλίας του Πρωθυπουργού ήταν εμφανές ότι όταν αναφερόταν στην ανάγκη για συναίνεση το εννοούσε. Ενδεχόμενη συναίνεση του πολιτικού κόσμου, αφενός θα προσέδιδε περισσότερη αξιοπιστία στη χώρα μας απέναντι στους εταίρους μας, αφετέρου θα έκανε την ελληνική κοινωνία να καταλάβει τη σοβαρότητα του ελληνικού προβλήματος και την ανάγκη υπέρβασης διαχρονικών αντιλήψεων, ανορθογραφιών και στρεβλώσεων για την έξοδο από την κρίση. Υπάρχουν όμως και κάποιοι που πιστεύουν ότι ο Πρωθυπουργός δεν ψάχνει για σύμμαχους αλλά για συνενόχους, γιατί όταν ο πρώην Πρωθυπουργός είχε ζητήσει συναίνεση, την είχε απορρίψει ασυζητητί. Από την άλλη όμως, μπορεί να υποστηρίξει κάποιος ότι τα κόμματα της αντιπολίτευσης προτάσσουν το κομματικό όφελος και όχι το εθνικό και δεν επιθυμούν καμία συναίνεση για να μην καούν πολιτικά αν αποτύχει η συνταγή του μακροπρόθεσμου προγράμματος. Αυτή η ατέρμονη συζήτηση φέρνει στο προσκήνιο για άλλη μια φορά το θέμα του εγωισμού και της ασυνέπειας στην πολιτική σκηνή της χώρας. Διαχρονικά τα δυο μεγάλα κόμματα επιθυμούν ισχυρές μονοκομματικές κυβερνήσεις, για πολλούς και διάφορους λόγους, και η λέξη συναίνεση δεν ήταν ποτέ στο λεξιλόγιό τους. Για τον λόγο αυτό πλέον όλοι κοιτούν καχύποπτα τους συνομιλητές τους.
Το διάγγελμα του Πρωθυπουργού άργησε 20 ολόκληρους μήνες. Μετά τη νίκη στις εκλογές το 2009, έπρεπε να μιλήσει άμεσα στο λαό για τη σοβαρότητα της κατάστασης. Αν γνώριζε ο κόσμος εξαρχής την πραγματική διάσταση του ελληνικού προβλήματος, δεν θα είχαμε επιθέσεις σε βουλευτές και η υπομονή θα έπαιρνε τη θέση της οργής. Ακόμα, αν είχε ζητήσει από τις πρώτες στιγμές ο Πρωθυπουργός συναίνεση από τα κόμματα της αντιπολίτευσης, τότε πιθανώς να την είχε. Και ίσως τότε, η κοινή σύμπλευση θα έφερνε πιο ισχυρή και καλύτερη διαπραγμάτευση των όρων του Μνημονίου. Αν υπήρχε ενότητα του πολιτικού κόσμου της χώρας, θα είχε αποτραπεί η ραγδαία άνοδος των spreads και οι συνεχιζόμενες αναφορές περί χρεοκοπίας της ελληνικής οικονομίας. Η συναίνεση είναι ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που ταλανίζει την Ελλάδα ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα. Βασικό πρόβλημα που προκύπτει από την ιστορική απουσία συναίνεσης είναι ο μη σεβασμός των θεσμών της δημοκρατίας. Στη συγκεκριμένη περίπτωση συναίνεση δεν είναι εύκολο να υπάρξει, πρώτον γιατί οι πολιτικές δυνάμεις της χώρας δεν εγκρίνουν τη λύση που προτείνεται για έξοδο από τη κρίση, στις πιο πολλές περιπτώσεις βεβαίως προτάσσοντας το λαϊκισμό, δεύτερον διότι οι κινήσεις πολιτών της χώρας δείχνουν την αντίθεση τους με άγονο όμως τρόπο, δηλαδή χωρίς να προτείνουν μια βιώσιμη λύση για το αύριο του τόπου. Ποτέ όμως δεν είναι αργά. Έχει έρθει η ώρα να αντιμετωπίσουν οι πολιτικές ηγεσίες και οι πολίτες τις ευθύνες τους, ατομικά και συλλογικά, για το ποια θα είναι η Ελλάδα του αύριο μακριά από επικίνδυνους λαϊκισμούς και υπερβολές. Στο σημείο αυτό τοποθετείται και η αναφορά του Πρωθυπουργού σε ενδεχόμενη διενέργεια δημοψηφίσματος. Η ευρεία συναίνεση του κοινοβουλίου ή η νομιμοποίηση των μέτρων μέσω δημοψηφίσματος, είναι οι λύσεις για να προχωρήσει η χώρα.