Η ΟΠΙΣΘΟΔΡΟΜΗΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Με αφορμή το πρόβλημα της χώρας μας, γίναμε σε πολλές περιπτώσεις μάρτυρες της ευρωπαϊκής ατολμίας. Εκτός αυτού, κάθε φορά που οι διεθνείς οίκοι πιστοληπτικής αξιολόγησης υποβάθμιζαν εν μια νυκτί μια εθνική οικονομία, η Ευρώπη παρακολουθούσε εντελώς αμήχανη. Η δημοσιονομική κρίση σε ευρωπαϊκό επίπεδο συνεχίζεται, μετατράπηκε με γοργούς ρυθμούς σε κρίση χρέους και απειλείται σοβαρά η σταθερότητα του Ευρώ και της Ε.Ε. Αυτοί που πλήττονται είναι οι πολίτες των δοκιμαζόμενων χωρών της Ε.Ε. , οι οποίοι υποχρεώνονται να υπακούσουν σε πολιτικές άγριας λιτότητας, ενώ ακόμα και σήμερα οι ‘’απρόσωπες’’ αγορές χαίρουν κάθε ασυλίας και μπορούν να ανατρέπουν με μια τους απόφαση όλες τις θεσμικές ισορροπίες της παραδοσιακής δημοκρατικής οργάνωσης του κράτους. Η πολιτική εξουσία όπως φαίνεται ως σήμερα, αναγκάζεται ή επιλέγει να υποκύψει στα συμφέροντα των αγορών. Αυτή η αλληλουχία των γεγονότων προκαλεί όλο και συχνότερα πλέον το εξής ερώτημα: υπάρχει πραγματική δημοκρατία στην Ε.Ε.; Αν μη τι άλλο, η κρίση στην ευρωζώνη έχει φανερώσει τα αδιέξοδα που προκύπτουν όταν η δημοκρατία συμφιλιώνεται χωρίς κανέναν κανόνα με τον άκρατο καπιταλισμό. Εξ’ αρχής η πολιτική ηγεσία της Ε.Ε δεν έβαλε κάποια όρια στη δράση κερδοσκόπων, οίκων αξιολόγησης και τραπεζών ενώ θα μπορούσε πολύ εύκολα να το επιβάλλει από την πρώτη στιγμή. Εκτός αυτού γινόμαστε μάρτυρες της επιβολής πολιτικής από μια γραφειοκρατική ολιγαρχία των Βρυξελλών την οποία δεν έχει καν εκλέξει ο ευρωπαίος πολίτης. Σε όλα τα επίπεδα της Ε.Ε. υπάρχει μια ραγδαία μετατόπιση εξουσίας προς μια ομάδα γραφειοκρατών οι οποίοι κυβερνούν κατά τρόπο απολυταρχικό θέλοντας να προασπίσουν τα συμφέροντα οικονομικών ελίτ και οικονομικά εύρωστων κρατών.
Είναι προφανές ότι η μόνη απάντηση στις τυφλές και αδιέξοδες λογικές των αγορών είναι η αναβίωση της πολιτικής. Όχι βεβαίως της πολιτικής που εκφράζουν η Μέρκελ, ο Σαρκοζί και οι αξιωματούχοι της τρόικας. Η κρίση που βιώνει η Ευρώπη πρέπει να λειτουργήσει ως εφαλτήριο για την αναγέννηση της γηραιάς ηπείρου με όρους δημοκρατίας, ελευθερίας και ισοτιμίας. Θα πρέπει να κατοχυρωθούν όλα τα κεκτημένα και σταδιακά να καταστεί η Ε.Ε. πραγματικό θεσμικό και πολιτικό ανάχωμα απέναντι στην ολιγαρχία των αγορών. Οι ευρωπαϊκές οικονομίες γίνονται στόχος καθώς κινούνται μέσα σ' ένα χρηματοοικονομικό σύστημα, όπου κυριαρχούν ιδιώτες «επενδυτές» τράπεζες, ασφαλιστικοί οργανισμοί και χρηματοπιστωτικές εταιρείες και, συνεπώς, η αναζήτηση του μέγιστου και άμεσου κέρδους οδηγεί συχνά σε κερδοσκοπικές πρακτικές. Δεν είναι συνεπώς παράλογο αυτές οι αγορές να επιβάλλουν στις υπερχρεωμένες χώρες, λόγω του κινδύνου μη αποπληρωμής των χρεών τους, υψηλά επιτόκια που μπορεί να τις οδηγούν στη χρεοκοπία, παρά τις πολιτικές αυστηρής λιτότητας που υποχρεώνονται να εφαρμόζουν. Είναι αυτονόητο ότι οι αγορές καθοδηγούνται στις «τοποθετήσεις» τους, δηλ. στον τρόπο που δανείζουν και στα επιτόκια που απαιτούν, από τους οίκους αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας των χωρών που δανείζουν. Για όλους αυτούς τους λόγους, ανάμεσα στη σχέση δημοκρατίας και αγορών οφείλουν να μπουν καθορισμένοι κανόνες. Αυτό θα αυξήσει τη δύναμη των δημοκρατιών, αποδίδοντας στους πολίτες την επιλογή ανάμεσα σε διαφορετικά μοντέλα ανάπτυξης χωρίς να περιμένουν τις ‘’απρόσωπες’’ αγορές να επιλέξουν για λογαριασμό τους.