ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΚΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ

Στις χθεσινές εσωκομματικές εκλογές του ΠΑΣΟΚ, σε αντίθεση με τα όσα προέβλεπαν αναλυτές και δημοσκόποι, συμμετείχαν πάω από 200.000 φίλοι και μέλη του Κινήματος. Η αλλαγή προεδρίας επικυρώθηκε και τυπικά, και πλέον πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ είναι ο Ευάγγελος Βενιζέλος, με ποσοστό περίπου 96%. Όπως συνέβη με την εκλογή του Παπανδρέου, έτσι και αυτή του Βενιζέλου είχε περισσότερο πανηγυρικό χαρακτήρα. Ο Βενιζέλος είναι κατά κοινή ομολογία ένας πολιτικός με αξιοζήλευτη δημόσια παρουσία σε ότι αφορά τον λόγο και τη διατύπωση νοημάτων. Είναι ίσως ο πιο ταλαντούχος πολιτικός της γενιάς του. Αυτό όμως δεν μπορεί να αλλάξει το γεγονός ότι για ακόμη μια φορά στο ΠΑΣΟΚ, μετατράπηκε η ανάδειξη ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ σε παράσταση για ένα ρόλο. Όπως ακριβώς συνέβη με τον Γιώργο Παπανδρέου. Και αυτό ακριβώς το γεγονός είναι το πιο σοβαρό, καθώς μια διαδικασία που θα έπρεπε να συμβολίζει την ιδεολογική και πολιτική επανεκίννηση ενός κόμματος, χρησιμοποιείται απλώς για να ενδυναμώσει το πολιτικό προφίλ του νέου αρχηγού. Αυτό γίνεται διότι τόσο το ΠΑΣΟΚ όσο και η ΝΔ, τα δυο κόμματα εξουσίας του κομματικού μας συστήματος, είναι από τη φύση τους αρχηγικά και σε πολλές περιπτώσεις τα κομματικά όργανα και οι διαδικασίες είναι ως επί το πλείστον διακοσμητικές. Το ΠΑΣΟΚ, όπως και όλα τα κόμματα στη χώρα μας άλλωστε, στις διάδοχες καταστάσεις των ηγεσιών του, συνήθως δεν αναζητούν ανθρώπους μ' ένα καθαρό ιδεολογικό ή πολιτικό στίγμα, δεν αναζητούν αυθεντικούς εκπροσώπους μιας συγκεκριμένης και σύχρονης πολιτικής θεώρησης που θ' ανταποκρινόταν στις ανάγκες των καιρών. Αντιθετως, αναζητούν, έναν ικανό και χαρισματικό αρχηγό ο οποίος θα έφερνε ή θα διατηρούσε το κόμμα στην εξουσία. Η εξουσία άλλωστε δεν πρέπει να λησμονούμε ότι είναι το καλύτερο φάρμακο για να γιατρέψει κάθε ιδεολογική, πολιτική και εκλογική ασθένεια.
Ο τρόπος εκλογής του Ευάγγελου Βενιζέλου, εκτός των άλλων, άφησε αρκετά τραύματα στο ΠΑΣΟΚ. Αρκετοί ψίθηροι εμφανίστηκαν οι οποίοι στην καλύτερη περίπτωση άφηναν υπόνοιες για διάφορες ασχήμιες που έγιναν σε αρκετά εκλογικά τμήματα. Ο Ευάγγελος Βενιζέλος μίλησε για μεγάλη νίκη, όμως πως μπορεί να ισχύει αυτό τη στιγμή που ήταν μόνο ένας υποψήφιος και σε αρκετές περιπτώσεις δεν υπήρχαν οι στοιχειώδεις εγγυήσεις αξιοπιστίας αυτής της διαδικασίας; Ως νέος πρόεδρος του κόμματος ο Βενιζέλος θα κριθεί στην πράξη από το ιδεολογικό πλαίσιο στο οποίο θα κινηθεί, την πολιτική που θα διαμορφώσει, τα πρόσωπα που θα επιλέξει, το ύφος της δημόσιας παρουσίας που θα τον διακρίνει και εντέλει από τα εκλογικά αποτελέσματα που θα φέρει το ΠΑΣΟΚ στις κάλπες. Ο Βενιζέλος καλείται να αναγεννήσει το ΠΑΣΟΚ, το οποίο έχει υποστεί κάτι το μοναδικό: ποτέ στη σύγχρονη ιστορία της χώρας ή, τουλάχιστον, στη διάρκεια της μεταπολίτευσης, ένα κόμμα δεν υπέστη τόσο μεγάλη απώλεια ψηφοφόρων όσο αυτή που υφίσταται τώρα το ΠΑΣΟΚ, τουλάχιστον σε πρώτη φάση δημοσκοπικά. Ένα κόμμα που ήταν πρώτο-και αυτοδύναμο κυβερνητικά-πριν από τριάντα μήνες, σήμερα είναι σε φάση εκλογικής κατρακύλας και ιδεολογικής αναζήτησης. Η κοινωνία πλέον δεν ψάχνει για έναν απόλυτο αρχηγό ο οποίος ως δια μαγείας θα καταφέρει να λύσει όλα τα προβλήματα. Ειδικά στην εποχή που ζούμε, όλα είναι θολά και οι ψηφοφόροι ενώ μπορεί να έχουν τη διάθεση να ακούσουν ιδέες και προτάσεις, βλέπουν ότι οι ιδεολογικές ή οι πολιτικές αντιπαραθέσεις έχουν ξεθωριάσει. Αλλά σ' αυτές ακριβώς τις εποχές αναζητεί η κοινωνία το καινούργιο, το πρωτοποριακό, σ' αυτές αναζητεί το διέξοδο και το άσπρο φως στην άκρη του τούνελ. Ο Βενιζέλος αυτό το στοίχημα καλείται να κερδίσει το οποίο είναι αρκετά δύσκολο. Η κοινωνία θέλει να ξεφύγει απο τα τετριμμένα και αναζητεί νέους τρόπους άσκησης πολιτικής από τους κυβερνώντες. Δεν επιθυμεί την ξύλινη γλώσσα που συνηθίζεται ακόμα, ενώ χρειάζεται συλλογικές λύσεις στα κοινά μας προβλήματα. Για να συμβεί αυτό θα πρέπει τα κόμματα εξουσίας σε πρώτη φάση να πάψουν να λειτουργούν με αρχηγικό τρόπο, να καταστήσουν τους πολίτες πραγματικούς συμμέτοχους, να έχουν ξεκάθαρο ιδεολογικό υπόβαθρο και ουσιαστικά με λίγα λόγια οφείλουν να επανιδρυθούν. Το ερώτημα στο οποίο καλείται να βρει απάντηση ο Βενιζέλος, όσο και ο Σαμαράς από την άλλη πλευρά, είναι κατά πόσο η επανίδρυση μπορεί να πραγματοποιηθεί με τα ίδια υλικά και τα ίδια πρόσωπα. Δύσκολο ερώτημα το οποίο θα πρέπει να απαντηθεί με πράξεις πολύ σύντομα.