ΙΣΟΤΙΜΗ ΠΑΙΔΕΙΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ

Τα πάνω κάτω στο χώρο της εκπαίδευσης φέρνει το σχέδιο για το Νέο Λύκειο που προωθεί το υπουργείο Παιδείας. Το βασικό του συστατικό είναι η δημιουργία νέου τύπου δεσμών με εξειδικευμένη ύλη, την ώρα που τον πρώτο λόγο για την εισαγωγή στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση θα έχουν πλέον οι σχολές, οι οποίες στο εξής θα επιλέγουν την εξεταστέα ύλη και θα επιλέγονται από τον μαθητή και υποψήφιο φοιτητή συνολικά και όχι ανά τμήμα. Ο υποψήφιος δεν θα εισάγεται πλέον σε τμήμα, αλλά σε σχολή, η οποία θα έχει την ευθύνη για τα ανανεωμένα προγράμματα σπουδών που θα προσφέρει, και θα μπορεί να παρέχει εξειδικεύσεις σε συγγενή επιστημονικά πεδία Ακόμα, για πρώτη φορά καθιερώνεται ένα είδος πτυχιακής εργασίας για τους υποψηφίους, η βαθμολογία της οποίας, μαζί με τη βαθμολογία και των τριών τάξεων του Λυκείου, θα συνυπολογίζεται στις επιδόσεις για την εισαγωγή στα ΑΕΙ και τα ΤΕΙ. Στις βασικές αλλαγές περιλαμβάνεται επίσης η μείωση της διδακτέας ύλης, η καθιέρωση πιστοποιητικού γλωσσομάθειας, η εισαγωγή για πρώτη φορά μαθημάτων επιλογής όπως ο κινηματογράφος, το θέατρο και ο χορός, αλλά και η παραμονή της Ιστορίας στον βασικό κορμό των μαθημάτων.
Αναμφίβολα, στα θετικά είναι ότι δεν θα υπάρχει προκαθορισμένη εξεταστέα ύλη ενώ ο θεσµός της ερευνητικής εργασίας θα έχει κοµβικό ρόλο στην αξιολόγηση του µαθητή. Θα δίνεται βάση στην έρευνα και όχι στη στείρα παπαγαλία, κάτι το οποίο αποτελεί πάγιο αίτημα μαθητών και καθηγητών. Οι μαθητές θα εκπονούν ερευνητικές εργασίες ακόµη και στην αγγλική γλώσσα, θα γίνεται προσομοίωση εξετάσεων και αξιολόγηση για το σύνολο της παρουσίας των μαθητών. Προβλέπεται και η εκπόνηση ομαδικών εργασιών, όμως αυτές δεν συνοδεύονται από την αναγκαία στήριξη σε υλικοτεχνική υποδομή (π.χ. βιβλιοθήκες, εργαστήρια, πρόσβαση στο διαδίκτυο κ.λπ.) και την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, με αποτέλεσμα και αυτό το μέτρο να ευνοεί κυρίως τα παιδιά των ευπορότερων οικογενειών, τα οποία είναι σίγουρο ότι θα έχουν μεγαλύτερες δυνατότητες πρόσβασης σε πηγές και πληροφορίες. Κατά την εισαγωγή των μαθητών στις σχολές, οι τελευταίες μετά το πέρας του πρώτου έτους σπουδών, θα κρίνουν σε ποιο τμήμα μπορεί να εισαχθεί ο φοιτητής. Παρά το γεγονός ότι και το Νέο Λύκειο συνδέεται με την πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, εντούτοις ο τρόπος εισαγωγής των αποφοίτων στα ΑΕΙ δεν έχει γίνει ακόμη γνωστός. Το μεγαλύτερο πρόβλημα που αναδύεται από τον επερχόμενο τρόπο εισαγωγής στα ΑΕΙ και ΤΕΙ έχει να κάνει με τη διασφάλιση της αδιάβλητης αξιολόγησης των φοιτητών κατά την επιλογή τους στο πρώτο έτος σπουδών. Οι εξετάσεις για την τριτοβάθμια εκπαίδευση θα παραμείνουν σε κεντρικό επίπεδο και τα ΑΕΙ θα έχουν ένα βαθμό συμμετοχής καθώς θα καθορίζουν το συντελεστή βαρύτητας στα εξεταζόμενα μαθήματα, που θα είναι πιθανότατα τέσσερα.
Σε πρώτη φάση, η κυοφορούμενη αλλαγή στην εκπαίδευση και η δημιουργία ενός Νέου Λυκείου, τελείως διαφορετικού από ότι ξέραμε ως σήμερα, έχει θετικά στοιχεία. Το σίγουρο όμως είναι ότι καμιά σοβαρή αλλαγή στην εκπαίδευση δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί χωρίς την αναγκαία αύξηση των δαπανών για την παιδεία και την ουσιαστική πολύπλευρη στήριξη των εκπαιδευτικών. Και τα δύο αυτά στοιχεία έχουν όμως θυσιαστεί στην πολιτική του Μνημονίου και στην ανάγκη περικοπής των δαπανών. Όμως, η εκπαίδευση αποτελεί βασικό συστατικό για την ανάπτυξη, την καλλιέργεια και την απόκτηση επαγγελματικών δικαιωμάτων για κάθε πολίτη. Όλα αυτά είναι άμεσα συνδεδεμένα με την ποιότητα, τη δομή, τη διάρθρωση και το περιεχόμενο της εκπαίδευσης. Για τον λόγο αυτό η παιδεία δεν πρέπει να θεωρείται εμπόρευμα. Αποτελεί δικαίωμα κάθε πολίτη και υποχρέωση της πολιτείας να εξασφαλίζει την πρόσβαση σε όλους, χωρίς αποκλεισμούς, με κριτήριο την ισότητα και όχι το εισόδημα. Ένας μεγάλος κίνδυνος που ελλοχεύει είναι η μετατροπή όλου του λυκείου σε ένα ανταγωνιστικό βαθμοθηρικό σχολείο, που παρά τις υπουργικές διακηρύξεις θα αυξήσει την παραπαιδεία. Και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα φροντιστήρια και τα ιδιαίτερα μαθήματα, ειδικά στις εποχές που ζούμε, είναι ένα μεγάλο έξοδο για τους συμπολίτες μας. Και εδώ έγκειται το συμπέρασμα ότι το ζητούμενο πρέπει να είναι η ισότητα στην εκπαίδευση για όλα τα παιδιά.