ΕΜΠΡΗΣΜΟΙ, ΑΟΖ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Οι σχετικά πρόσφατες δηλώσεις του πρώην πρωθυπουργού της Τουρκίας, Μεσούτ Γιλμάζ, για τουρκικό «δάκτυλο» στους εμπρησμούς ελληνικών δασών την περίοδο 1995-1997, επί πρωθυπουργίας Τανσού Τσιλέρ, έχουν ξεσηκώσει πλήθος διπλωματικών και όχι μόνο αντιδράσεων. Και επιπροσθέτως φέρνουν στην επιφάνεια τα προβλήματα που κυριαρχούν στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Το πολιτικό θέμα που έχει προκύψει είναι τεράστιο και πρέπει να απασχολήσει -εκτός των άλλων- και τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς την οποία επιθυμεί να προσεγγίσει, ακόμη περισσότερο, η σημερινή Τουρκία. Η ελληνική κυβέρνηση οφείλει να ζητήσει επίσημη ενημέρωση από την κυβέρνηση Ερντογάν, και αν όντως επισημοποιηθεί η εκδοχή του Γιλμάζ, πρέπει μέσω του Υπουργείου Εξωτερικών, η χώρα μας να διεκδικήσει από την Τουρκία αποζημιώσεις για το κόστος αποκατάστασης και για τις ευρύτερες οικονομικές επιπτώσεις των εμπρησμών.
Με αφορμή τις δηλώσεις Γιλμάζ, προκύπτει ένα σημαντικό στοιχείο: ενώ τόσα χρόνια η χώρα μας, στο όνομα της καλής γειτνίασης, προσεγγίζει την Τουρκία και στηρίζει την ενταξιακή της προοπτική στην Ε.Ε., οι τουρκικές κυβερνήσεις στοχεύουν στην πόλωση, στη δημιουργία θερμών επεισοδίων και στην πρόκληση διαφόρων προβλημάτων. Σχετικά με τα θερμά επεισόδια κυρίως στον εναέριο χώρο, δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι αποτελεί καθημερινό φαινόμενο. Ειδικά στη Ρω και στο Καστελόριζο η κατάσταση έχει ξεφύγει, με τα τούρκικα μαχητικά αεροσκάφη να μπαίνουν καθημερινά στον ελληνικό εναέριο χώρο, ενώ σε ότι έχει να κάνει με τη νήσο Ρω, πρώτη φορά τουρκικό ελικόπτερο προχώρησε σε πρόκληση με απογείωση από την ξηρά και όχι με απονήωση από πολεμικό πλοίο. Δεν είναι τυχαίο ότι μετά τις κυπριακές γεωτρήσεις, η στάση της Τουρκίας έχει σκληρύνει. Και δεν πρέπει να λησμονούμαι ότι υπάρχει η ελληνική ΑΟΖ στο Καστελόριζο την οποία η Τουρκία αρνείται και το Ισραήλ την αναγνωρίζει. Στην περίπτωση του Καστελόριζου, η τουρκική διπλωματία έχει ήδη αρχίσει να δηλώνει πως δεν είναι δυνατόν ένα τόσο μικρό νησί μπροστά από τις τουρκικές ακτές, να έχει ένα τόσο μεγάλο κομμάτι υφαλοκρηπίδος ή ΑΟΖ και υποστηρίζει πως το σύμπλεγμα των 14 νησίδων-βραχονησίδων της Μεγίστης διέπεται από ειδικό καθεστώς, των αποκομμένων νησίδων που επικάθονται επί της τουρκικής υφαλοκρηπίδας.
Ένα σημείο - κλειδί στις κινήσεις της τούρκικης πλευράς, είναι το παιχνίδι ισχύος και εξουσίας μεταξύ πολιτικής και στρατιωτικής εξουσίας, το οποίο όχι μόνο συνεχίζεται με αμείωτη ένταση, αλλά φαίνεται να γίνεται περισσότερο πολύπλοκο. Ιστορική εξέλιξη για την Τουρκία χαρακτηρίζεται το γεγονός ότι για πρώτη φορά προφυλακίστηκε ένας πρώην αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων, αφού ανακρίθηκε επί επτά ώρες προηγουμένως από πολιτικό εισαγγελέα. Πρόκειται για τον στρατηγό ε.α. Ιλκέρ Μπάσμπουγ, ο οποίος προφυλακίστηκε με την κατηγορία της απόπειρας πραξικοπήματος και της ιδιότητας ως υψηλά ιστάμενου μέλους τρομοκρατικής οργάνωσης. Εκτός του εν λόγω Στρατηγού, συνολικά 165 μέλη των ενόπλων Δυνάμεων της Τουρκίας έχουν φυλακιστεί με τις κατηγορίες συμμετοχής στο σχέδιο συνωμοσίας ‘Βαριοπούλα’ και για τη συμμετοχή τους στην παραστρατιωτική οργάνωση ‘Εργκενεκόν’. Στο διπλωματικό πεδίο, η Τουρκία επιχειρεί εδώ και καιρό να διαδραματίσει ουσιαστικό ρόλο και να διεισδύσει πολιτικά, οικονομικά και πολιτιστικά οφέλη στις χώρες όπου έλαβε χώρα η «Αραβική Άνοιξη», γεγονός το οποίο δεν περνά απαρατήρητο από το Ισραήλ. Σ’ αυτό το γεωπολιτικό παιχνίδι που έχει αρχίσει στη Μεσόγειο, η Ελλάδα, είτε άμεσα, είτε έμμεσα, εμπλέκεται στις εξελίξεις. Οι σχέσεις Ελλάδας – Ισραήλ, όχι μόνο είναι αναβαθμισμένες, αλλά έχουν προσλάβει στρατηγικό χαρακτήρα.
Η Τουρκία, από την πλευρά της θέλει να πιστεύει ότι η τραγική κατάσταση της ελληνικής οικονομίας θα έχει αντανάκλαση και σε διπλωματικό πεδίο. Η Ελλάδα αντιθέτως, θα πρέπει να αναπτύξει δυναμική και επιθετική εξωτερική πολιτική: θα έπρεπε σε πρώτη φάση να είχε ήδη καθορίσει την δική της Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη με την Κύπρο, συμπεριλαμβάνοντας και το Καστελόριζο. Με αυτόν τον τρόπο θα είχε δημιουργηθεί ένα ενιαίο θαλάσσιο μέτωπο από το Ισραήλ μέχρι και το Αιγαίο πέλαγος. Με τον τρόπο αυτό θα μπορούσαν να προσκληθούν από την ελληνική πλευρά μεγάλες ξένες ενεργειακές εταιρείες για την διεξαγωγή ερευνών και για την εξόρυξη πετρελαίου και φυσικού αερίου. Τα κολοσσιαία ενεργειακά συμφέροντα προκειμένου να διασφαλίσουν τις επενδύσεις και την κερδοφορία τους, θα διασφάλιζαν ταυτόχρονα και τα ελληνικά συμφέροντα στο Αιγαίο, ενώ οι επενδύσεις τους θα έδιναν πνοή στην ελληνική οικονομία. Ταυτόχρονα η Ελλάδα με σύμμαχο, το Ισραήλ, το οποίο βρίσκεται σε υψηλότερη, από την Τουρκία, θέση στη συμμαχική κλίμακα των ΗΠΑ, θα είχε ήδη αναβαθμίσει την γεωπολιτικής της θέση. Αυτή θα πρέπει να είναι η ελληνική θέση, να υποστηριχθεί σθεναρά από τα κόμματα που στηρίζουν την κυβέρνηση Παπαδήμου και η εξωτερική πολιτική να λειτουργήσει ως εθνικός στρατηγικός στόχος κόντρα στις συνεχιζόμενες τουρκικές απειλές.