ΘΑ ΕΙΧΕ ΤΥΧΗ ΜΟΝΟ ΚΑΤΙ ΕΝΤΕΛΩΣ ΝΕΟ

Την ίδρυση πολιτικής κίνησης με τον τίτλο Ριζοσπαστική Κίνηση Σοσιαλδημοκρατικής Συμμαχίας (ΡΙ.Κ.Σ.ΣΥ.) ανακοίνωσε πριν λίγες ώρες ο Ανδρέας Λοβέρδος. Ακόμα δεν είναι φανερό αν η κίνηση αυτή θα μετεξελιχθεί σε νέο κόμμα, όμως ήταν αρκετή για να διαγραφεί από το ΠΑΣΟΚ. Σκοπός αυτού του άρθρου δεν είναι να εξεταστεί η ιδεολογία και οι μακροπρόθεσμες προθέσεις αυτής της νέας κίνησης, αλλά να γίνει μια προσπάθεια για την απάντηση ενός απλού αλλού δύσκολου ερωτήματος: Είναι εφικτή ή αναγκαία η δημιουργία ενός νέου κόμματος; Από μια απλή παρατήρηση των τελευταίων δημοσκοπήσεων και μια καταγραφή του αισθήματος των ψηφοφόρων, παρατηρούμε ότι έχει σχεδόν ολοκληρωθεί η πλήρης ανατροπή του μέχρι πρότινος κομματικού – πολιτικού συστήματος. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι σταθερά σε τροχιά επικράτησης στις επόμενες εκλογές, ενώ η ΝΔ προσπαθεί να κρατήσει τα ποσοστά της και επιδιώκει να καρπωθεί όσες πιθανές ευχάριστες εξελίξεις έρθουν για τη λύση του ελληνικού προβλήματος. Η ΧΑ έχει σταθεροποιηθεί στην τρίτη θέση και αρκετοί δημοσκόποι με πολλά χρόνια εμπειρίας στο χώρο εκτιμούν ότι έχει ανοδικές τάσεις. Από εκεί και πέρα κάπως ενισχυμένοι είναι οι Ανεξάρτητοι Έλληνες ενώ ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜΑΡ και ΚΚΕ έχουν μεγάλο πρόβλημα. Το ΠΑΣΟΚ έχει βεβαίως το μεγαλύτερο, καθώς μιλάμε για ένα κόμμα που μονοπώλησε την εξουσία για πολλά χρόνια, εξέφρασε εκατομμύρια συμπολίτες μας και πλέον κινδυνεύει με πολιτικό αφανισμό. Το ΠΑΣΟΚ έχει ένα διττό πρόβλημα, που του προκαλεί τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ όσο και η ΝΔ. Ιδεολογικά, οι άνθρωποι που στήριξαν για δεκαετίες το ΠΑΣΟΚ, έχουν πλέον στραφεί κατά κύματα στο ΣΥΡΙΖΑ. Ένα άλλο κομμάτι του εκλογικού σώματος, πιστεύει ότι το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ εκφράζουν πλέον την ίδια νεοφιλελεύθερη πολιτική. Και καταλήγουν να στηρίξουν τη ΝΔ ως κόμμα που μπορεί να εκφράσει καλύτερα και να εφαρμόσει νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Το ΠΑΣΟΚ εξέφραζε διαχρονικά τον χώρο του κέντρου. Η’ για να το θέσουμε ακριβέστερα, την αριστερά του κέντρου. Αν και σε διάφορες περιόδους, π.χ περίοδος Σημίτη, στηρίχτηκε και από ψηφοφόρους που άνηκαν στον λεγόμενο κεντροδεξιό χώρο ιδεολογικά. Πλέον αυτός ο χώρος του κέντρου είναι διχοτομημένος και κυρίως αγανακτισμένος. Μπορεί να ψηφίζει ΧΑ, ΣΥΡΙΖΑ, ΝΔ και οποιοδήποτε κόμμα. Η’ κυρίως να μην ψηφίσει κανένα από τα υπάρχοντα. Υπάρχει κενό εκπροσώπησης της μεσαίας τάξης αλλά το πρόβλημα είναι πιο βαθύ. Η Ελλάδα, μια χώρα με ισχυρότατη μεταπολεμική παράδοση κοινοβουλευτικής ιδεολογίας των μαζών, περνάει σταδιακά στο αντίθετο άκρο, αυτό της απονομιμοποίησης των κοινωνικών αντιπροσωπευτικών οργανώσεων και θεσμών. Είτε οι θεσμοί αυτοί είναι τα κόμματα, είτε τα συνδικάτα, είτε ακόμα και η τοπική αυτοδιοίκηση. Το μέγεθος του «κύματος δυσαρέσκειας» στο εσωτερικό του ελληνικού πολιτικού συστήματος έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις. Η δυσπιστία δεν προέρχεται μόνο από τα «συνήθη άκρα» του πολιτικού συστήματος, αλλά προέρχεται και από ομάδες που χαρακτηρίζονται από έναν ήπιο προοδευτισμό ή συντηρητισμό και, κατά μια έννοια, βρίσκονται στη συστημική καρδιά της ελληνικής κοινωνίας. Η δυσαρέσκεια προέρχεται από το σύνολο του πολιτικού φάσματος, είναι διακομματική και διαταξική. Ένα νέο κόμμα θα μπορούσε να δώσει μια πνοή στο πολιτικό σύστημα και να δώσει την ευκαιρία σε κόσμο που δεν εκφράζεται να εκφραστεί. Όμως για να μπορέσει να σταθεί ένας νέος πολιτικός σχηματισμός, θα πρέπει να πληροί τρεις ικανές και αναγκαίες προϋποθέσεις: να έχει χαρισματική και άφθαρτη πολιτική ηγεσία, να παράγει έναν καινοτόμο και ριζοσπαστικό προγραμματικό λόγο, και όχι να ανακυκλώνει παλαιές αντιλήψεις, και τέλος να μην έχει ένα οργανωτικό μέγεθος που θα το καθιστά αρτηριοσκληρωτικό και δυσπρόσιτο στους πολίτες. Να είναι με λίγα λόγια κάτι εντελώς διαφορετικό από τα ήδη υπάρχοντα. Η τριπλή αυτή συνθήκη είναι η βάση για τη μακροημέρευση ενός πιθανού νέου κόμματος. Διότι δεν πρέπει να λησμονούμε ότι αρκετά κόμματα, θέλοντας ενδόμυχα να παραμείνουν συνεχιστές των υφιστάμενων κομμάτων και πιστοί αντιγραφείς τους εμφανίστηκαν και εξαφανίστηκαν πιο γρήγορα απ’ ότι θα περίμενε και ο πιο πιστός οπαδός του δικομματισμού.