ΠΑΝΩ ΣΤΟ ΟΧΙ ΝΑ ΟΙΚΟΔΟΜΗΘΟΥΝ ΣΥΜΜΑΧΙΕΣ

Λίγες μέρες μετά την περιπέτεια στην οποία μπήκε η Κύπρος, κάποια πράγματα πρέπει να ειπωθούν, πέρα από τους ανώφελους πανηγυρισμούς και τις δηλώσεις περηφάνιας για τον κυπριακό λαό που κατέκλεισαν την επικαιρότητα και στη χώρα μας. Μετά το αρχικό ΟΧΙ που είπε η κυπριακή βουλή στην πρόταση για φορολόγηση των καταθέσεων των πολιτών, κάθε άλλη απόπειρα για συμμαχίες και εναλλακτικές λύσεις έχει πέσει στο κενό, τουλάχιστον μέχρι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές. Το ΔΝΤ μετά από αρκετές διαπραγματεύσεις ζήτησε τη συγχώνευση του υγιούς κομματιού της Λαϊκής με την Τράπεζα Κύπρου, γεγονός το οποίο δεν δέχεται η κυβέρνηση καθώς η Τράπεζα Κύπρου θα πρέπει να αναλάβει να αποπληρώσει ποσό 9,5 δισ. ευρώ, περίπου, που έχει αντλήσει η Λαϊκή Τράπεζα από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Σε ό,τι αφορά τη φορολόγηση καταθέσεων, φαίνεται ότι τελικώς θα επιβληθεί ‘κούρεμα’ μόνο στις καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ, πρόταση η οποία όπως υποστηρίζουν οι εταίροι είχαν κάνει εξ’ αρχής, ενώ η κυπριακή πλευρά ήταν αυτή που ήθελε τη φορολόγηση και των μικρότερων καταθέσεων.  Μέχρι την ώρα αυτή συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις και όλοι ευελπιστούν να βρεθεί μια συμφέρουσα λύση για τη χώρα και τους πολίτες της. Εκτός όμως της λύσης που θα προκύψει, αρκετά σημαντικά είναι και τα διδάγματα που μας παρέχει η κυπριακή περιπέτεια.

Αρχικά, ο πρόεδρος Αναστασιάδης γνώριζε εξαρχής τον κίνδυνο που διατρέχει η οικονομία της Κύπρου. Όπως βεβαίως γνώριζε και ο πρώην Πρόεδρος Χριστόφιας. Το γεγονός ότι γνώριζαν την αλήθεια και έβλεπαν προς τα που όδευε η κατάσταση, θα έπρεπε να τους αναγκάσει να εφαρμόσουν ή να έχουν έτοιμο ένα ορθολογικό σχέδιο διάσωσης αντί να περιμένουν τα τετελεσμένα. Με άλλα λόγια, η κυπριακή πλευρά δεν είχε προετοιμάσει ένα σχέδιο αντιμετώπισης της κατάστασης και αυτό λειτούργησε πολύ αρνητικά. Ακόμα, όταν μια χώρα κινδυνεύει, το σύνηθες είναι να έχει ήδη καλλιεργήσει κάποιες συμμαχίες που θα τη βοηθήσουν τις κρίσιμες στιγμές. Οι Κύπριοι ηγέτες υπερεκτίμησαν το ρόλο που θα μπορούσε να παίξει ο ρώσικος παράγοντας. Πίστεψαν ότι η όλο και αυξανόμενη ρωσική παρουσία στο νησί και στις καταθέσεις, συνεπικουρούμενη με τη σημαντική γεωπολιτική θέση της Κύπρου, θα εξανάγκαζαν τη Ρωσία σε μια άνευ όρων υποστήριξη των αιτημάτων της κυπριακής κυβέρνησης. Υποτίμησαν όμως το γεγονός ότι σε μια Ευρώπη που όσο περνάει ο καιρός γίνεται όλο και περισσότερο ‘φιλο –γερμανική’, οι Ρώσοι δεν ήταν διατεθειμένοι να ρισκάρουν την ειδική σχέση που έχουν τόσο με το Βερολίνο όσο και με την Ε.Ε. Η γερμανοποίηση της Ε.Ε, με την ταυτόχρονη εξασθένιση της Γαλλίας και της Ιταλίας είναι υπεύθυνη για το γεγονός ότι όλο και περισσότερες χώρες δέχονται αδιαμαρτύρητα τις γερμανικές νουθεσίες για λιτότητα. Η απουσία εναλλακτικών ευρωπαϊκών συμμαχιών είναι έντονη και αυτό το πληρώνει και η Κύπρος, παρόλο που αρχικά αντέδρασε. 

Το ΟΧΙ των Κυπρίων ήταν αναγκαίο για να καταλάβει η Μέρκελ και οι ακραιφνείς υποστηρικτές της ότι οι λαοί της Ευρώπης δεν αντέχουν άλλη λιτότητα προς όφελος των τραπεζών και των κάθε λογής κερδοσκόπων. Κόντρα στη γερμανική λογική πρέπει να οικοδομηθούν συμμαχίες εντός της Ε.Ε ώστε να πιέσουν τα πράγματα σε μια άλλη κατεύθυνση. Για τον λόγο αυτό δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να προσπαθήσουν κάποιοι να καπηλευτούν το ΟΧΙ και να επαναπαυτούν σε αυτό.  Οι επιλογές της Γερμανίας στην αντιμετώπιση της κρίσης είναι βέβαιο ότι τορπιλίζουν την ενότητα και την αλληλεγγύη και σίγουρα δεν υπηρετούν το όραμα της ενοποιημένης Ευρώπης.
Η Ε.Ε. αποτελείται ξεκάθαρα από δύο ταχύτητες πλέον: Ο ισχυρός Βορράς επιβάλλει τα συμφέροντά του στο Νότο, διευρύνοντας το χάσμα ανάπτυξης και ευημερίας. Κοντόφθαλμα, οι υποστηρικτές του Βερολίνου θα ψέξουν τους Κύπριους, θα τους κουνήσουν το δάχτυλο και θα τους απειλήσουν με βάναυσα μέτρα. Όπως βεβαίως έκαναν και με τη δική μας χώρα. Πέρα από τα εκατέρωθεν πανηγύρια, οι μεν για το ΟΧΙ, και οι δεν για την αποφασιστικότητα της Γερμανίας στην εφαρμογή προγραμμάτων σκληρής λιτότητας, πρέπει όλοι να σταθούν σε μια ιδιαιτέρως ανησυχητική προοπτική: η κυπριακή περιπέτεια θα δυναμώσει ακόμη περισσότερο τους αντιευρωπαϊκούς ψιθύρους σε όλο το μήκος της ευρωπαϊκής επικράτειας. Ακόμα και στο Βερολίνο, όπου ήδη έκανε την εμφάνισή του ένα αντιευρωπαϊκό κόμμα.  

 Είναι κοινώς αποδεκτό ότι η ευρωζώνη, και μακροπρόθεσμα η Ε.Ε., δεν γίνεται να μακροημερεύσει με τις πολιτικές που ακολουθούνται. Κόντρα στην πιθανή διάλυση, την οποία πολλοί επιθυμούν για δεκάδες λόγους, πιο αναγκαία είναι η ισχυροποίηση της Ε.Ε σε μια κατεύθυνση αλληλεγγύης, να καταστεί η Ευρώπη των λαών και όχι η Ευρώπη των οικονομικών ελίτ. Η οικοδόμηση μιας άλλης Ευρώπης δεν μπορεί να χτιστεί πάνω σε ένα και μόνο ΟΧΙ. Η αρχική αντίδραση των Κυπρίων πρέπει να είναι η απαρχή για ν’ αναζητήσουν μεταξύ τους οι χώρες που πλήττονται από την κρίση κοινό βηματισμό και πορεία.