ΤΟΥΡΚΙΚΕΣ ΦΩΝΕΣ ΓΙΑ ΕΚΔΗΜΟΚΡΑΤΙΣΜΟ

Οι πρόσφατες μεγαλειώδεις συγκεντρώσεις στην Τουρκία, ξεκίνησαν από ελάχιστους διαδηλωτές που ήθελαν να σώσουν ένα μικρό κομμάτι δημόσιου πάρκου, και αυτή η κινητοποίηση  μεταμορφώθηκε σε μια τεράστια λαϊκή έκρηξη εναντίον της πολιτικής του Ερντογάν, ενώ η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι ήταν η υπερβολικά βίαιη καταστολή των επεισοδίων από την τουρκική αστυνομία. Αφορμή των εξεγέρσεων στάθηκε η απόφαση της κυβέρνησης Ερντογάν να προχωρήσει στην ανέγερση Mall στο πάρκο Γκεζί, το οποίο πολλοί θεωρούν αναγκαίο πνεύμονα πρασίνου στην περιοχή της Ταξίμ, αλλά και στην ανέγερση Τζαμιού στον γειτονικό λόφο. Η οικολογική αφύπνιση, ενίσχυσε τις ήδη υπάρχουσες διαφωνίες περί της απαγόρευσης του αλκοόλ -νόμο που υπέγραψε ο πρόεδρος Γκιουλ- κάνοντας έτσι την τουρκική κεντροαριστερά να βρει αφορμή να διαδηλώσει, μιλώντας για στροφή στον συντηρητισμό.

Εδώ και μια δεκαετία, το ισλαμικό κόμμα του Ερντογάν είναι κυρίαρχο στην Τουρκία. Κατάφερε να αυξήσει το μερίδιο των ψήφων του σε κάθε μία από τις τρεις τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις, διένυσε μια περίοδο πρωτοφανούς πολιτικής σταθερότητας και σημείωσε γοργή οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Εκτός από το οικονομικό πεδίο, ο Ερντογάν κατόρθωσε πρόσφατα να συνάψει ειρηνευτική συμφωνία με τους Κούρδους, μετά από πόλεμο 28 ετών με τους Κούρδους αντάρτες. Η λύση που δόθηκε με το ΠΚΚ, αναμφίβολα είναι μια επιτυχία για τον Ερντογάν, ο οποίος πλέον καλείται να αντιμετωπίσει άλλα σημαντικά ζητήματα, όπως η καθολική κατοχύρωση των ατομικών δικαιωμάτων, η μετατροπή της Τουρκίας σε ένα κράτος δικαίου και τέλος η δημιουργία ενός φιλελεύθερου και προοδευτικού Συντάγματος. Αφορμή για τις διαδηλώσεις, είναι ο φόβος των Τούρκων πολιτών, ότι σ’ αυτή την πρόκληση, αφενός εκείνοι δεν θα είναι συμμέτοχοι στη διαμόρφωση των αποφάσεων, αφετέρου δεν θα γίνουν γενναία βήματα για τον εκδημοκρατισμό της Τουρκίας . Αντιθέτως, φοβούνται ότι ο θρησκευτικός φανατισμός θα θριαμβεύσει για άλλη μια φορά έναντι της ανάγκης της Τουρκίας για φιλελευθεριοποίηση.

Αυτές οι φοβίες για συντηρητισμό, μόνο αβάσιμες δεν είναι στην Τουρκία. Οι υποθέσεις βλασφημίας δύο γνωστών προσωπικοτήτων, ενός διάσημου πιανίστα κι ενός συγγραφέα στους οποίους επιβλήθηκαν ξεχωριστά ποινές φυλάκισης για σχόλια που έκαναν στο Twitter, δείχνουν ότι η κυβέρνηση είναι κάπως άκαμπτη και εντόνως θρησκευόμενη. Ακόμα, δεν πρέπει να ξεχνάμε, ότι πριν από περίπου ένα μήνα, έλαβε χώρα μια ειρηνική διαδήλωση ‘δημόσιων φιλιών’ στην Άγκυρα ενάντια σε μια “εκστρατεία θρησκευόμενης ηθικής”, η οποία έληξε με αιματοχυσία, όταν μια ομάδα Ισλαμιστών επιτέθηκαν στους διαδηλωτές με μαχαίρια, τραυματίζοντας κιόλας έναν άνθρωπο. Το θρησκευτικό αίσθημα στην Τουρκία είναι έντονο, και αυτό ακριβώς είναι που εκμεταλλεύεται ο Ερντογάν για να ισχυροποιήσει τη δική του θέση πρωτίστως, και του κόμματός του δευτερευόντως.

Ουδείς γνωρίζει αν η κατάσταση στην Τουρκία εκτονωθεί ή αν θα συνεχιστούν οι διαδηλώσεις κατά του Ερντογάν. Το μόνο βέβαιο ότι στην Τουρκία βρίσκεται σε εξέλιξη το μεγαλύτερο κίνημα αμφισβήτησης της Κυβέρνησης τα τελευταία δέκα χρόνια. Η Τουρκία έχει ακόμα να κάνει πολλά για να εκπληρώσει τα ευρωπαϊκά κριτήρια, σε ότι έχει να κάνει κυρίως με τα ατομικά δικαιώματα. Ο Τουρκικός λαός νιώθει ότι πλήττεται και καλώς αντιδρά. Όταν οι λαοί νιώθουν ότι καταπιέζονται έχουν κάθε δικαίωμα να διαδηλώνουν και να αντιδρούν. Και το δικαίωμα αυτό σε πολλές περιπτώσεις γίνεται καθήκον.