Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ

Αναμφίβολα, το κεντρικό μήνυμα της πολιτικής ατζέντας των δύο μεγάλων κομμάτων για τις προσεχείς εκλογές, είναι η έξοδος από τη χρηματοπιστωτική κρίση και οι πολιτικές οι οποίες θα κάνουν την έξοδο αυτή ‘εύκολη’ για τον ελληνικό λαό και την οικονομία της χώρας. Ακούμε συνεχώς από ΝΔ και ΠΑΣΟΚ προτάσεις που αφορούν την οικονομική πολιτική, όπως: για πάγωμα μισθών, φορολόγηση μεγάλης περιουσίας, ΕΤΑΚ, έκτακτες εισφορές, νέο φορολογικό σύστημα, φορολόγηση των κερδών των τραπεζών κτλ. Αδιαμφισβήτητα, η οικονομία έχει ταυτιστεί με την πολιτική, για να μην πούμε ότι την έχει ξεπεράσει κιόλας. Όλα τα επώδυνα μέτρα τα οποία κατά καιρούς λαμβάνονται εις βάρος των συνταξιούχων και των χαμηλόμισθων, λαμβάνονται στο όνομα της ευημερίας των αριθμών. Προκειμένου το έλλειμμα, το δημόσιο χρέος και ο δημόσιος δανεισμός να μειωθούν. Παρατηρούμε παγκοσμίως τις τελευταίες δεκαετίες μια θεοποίηση της οικονομίας. Αλλά από την άλλη, υπάρχουν και άλλοι τομείς πολιτικής εξίσου σημαντικοί: η υγεία, η παιδεία, η εξωτερική πολιτική, η δημόσια τάξη και η κοινωνική πολιτική. Το κοινωνικό κράτος.

Η ανεργία είναι η πιο ακραία και άγρια μορφή κοινωνικής αδικίας και πηγή ανισότητας και φτώχιας. Τη στιγμή αυτή, η αγορά εργασίας είναι τελείως απορυθμισμένη και έχει βυθίσει την κοινωνία σε γενικευμένη ανασφάλεια. Οι πολίτες βλέπουν το δικαίωμά τους για μια αξιοπρεπή δουλειά να γίνεται αντικείμενο συναλλαγής και πελατειακών σχέσεων. Βλέπουν την ανυπαρξία οποιασδήποτε συγκροτημένης πολιτικής για τη δημιουργία νέων και καλύτερων θέσεων εργασίας. Για να καταπολεμηθεί η ανεργία, πρέπει να γίνει επένδυση στην ποιότητα και στον άνθρωπο. Σίγουρα, το κράτος από μόνο του δεν μπορεί να καλύψει το έλλειμμα της απασχόλησης. Πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα η στήριξη σε ευάλωτες ομάδες όπως οι νέοι, οι μακροχρόνια άνεργοι, οι ηλικιωμένοι και οι άνεργες γυναίκες.

Επίσης, όταν κάνουμε λόγο για κοινωνικό κράτος, πρέπει να μιλάμε για εξάλειψη της φτώχιας και για μια δίκαιη κοινωνική ασφάλιση. Η φτώχεια δεν είναι απλώς κοινωνικό φαινόμενο, η φτώχεια ήταν, είναι και θα είναι το πολιτικό πρόβλημα που αντικατοπτρίζει αδυναμίες και ανεπάρκειες του πολιτικού, οικονομικού και διοικητικού μας συστήματος, για την διασφάλιση, σε όλους, ίσων ευκαιριών ένταξης στον παραγωγικό και κοινωνικό ιστό. Η κοινωνική ασφάλιση αποτελεί δημόσιο κοινωνικό αγαθό που η Πολιτεία οφείλει να διασφαλίζει για κάθε πολίτη. Ο αναδιανεμητικός, καθολικός και δημόσιος χαρακτήρας του ασφαλιστικού συστήματος αποτελούν τις σταθερές του. Τη βιωσιμότητα και την επάρκειά του πρέπει να την εγγυάται το κράτος.

Τέλος, μια ακόμη μορφή κοινωνικού κράτους είναι η δημόσια δωρεάν υγεία. Το ΕΣΥ οδεύει προς την πλήρη παρακμή. Μια λύση θα μπορούσε να είναι αφενός η ανατροπή της καταστροφικής πορείας του ΕΣΥ με ταυτόχρονη αύξηση των δαπανών για την υγεία, και αφετέρου η δημιουργία στις πόλεις ολοκληρωμένου συστήματος Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας με νέες Μονάδες Οικογενειακής Ιατρικής του Εθνικού Συστήματος Υγείας. Επιπλέον λύσεις θα ήταν η εφαρμογή μιας σύγχρονης πολιτικής για το φάρμακο, με τη χρήση ενιαίου τύπου μηχανογραφικά ελεγχόμενης συνταγής (για όλα τα Ταμεία), τον περιορισμό της πολυφαρμακίας, και την αντιμετώπιση των ελλείψεων. Η πρόληψη είναι σημαντικότατη για τους βασικότερους παράγοντες που προσδιορίζουν την υγεία: κάπνισμα, διατροφή, άσκηση, αλκοόλ, μόλυνση περιβάλλοντος και τροχαία και εργατικά ατυχήματα. Οι πολίτες θα μπορούσαν να προβαίνουν σε προληπτικές εξετάσεις ανάλογα με τις ανάγκες του καθενός και να υπάρχουν δωρεάν υποχρεωτικούς εμβολιασμούς σε όλον τον πληθυσμό και σε όλες τις ηλικίες.

Όπως καταλαβαίνει κανείς, πολλά είναι τα μέτρα, και άλλα πολλά που δεν αναφέρθηκαν για εξοικονόμηση χώρου, που μπορούν να εφαρμοστούν ώστε να έχουμε ως χώρα ένα δίκαιο κοινωνικό κράτος. Σαφώς η οικονομία και η έξοδος από την κρίση είναι ύψιστης σημασίας, αλλά μέτρα σαν τα παραπάνω θα εξισορροπούσαν την ολοφάνερη κοινωνική αδικία, θα αγκάλιαζαν τα ασθενέστερα στρώματα και θα δημιουργούσαν ένα πλέγμα κοινωνικών υπηρεσιών το οποίο θα ήταν πραγματικά κοντά στον πολίτη. Ο πολίτης θα σεβαστεί το κράτος μόνο όταν το νιώσει δίπλα του. Και αυτό οφείλει να το κάνει πράξη η επόμενη κυβέρνηση του τόπου.