ΝΕΟΣ ΕΚΛΟΓΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ

Ένα από τα άμεσα μέτρα τα οποία καλείται να λάβει η νέα κυβέρνηση είναι η αλλαγή του εκλογικού νόμου. Σύμφωνα με τις δηλώσεις του Πρωθυπουργού, το νέο εκλογικό σύστημα θα έχει πολλά στοιχεία από το γερμανικό εκλογικό μοντέλο. Σύμφωνα με πληροφορίες, από τους 300 βουλευτές, 150-200 θα εκλέγονται σε μονοεδρικές περιφέρειες. Αυτό σημαίνει ότι θα υπάρξει κατάτμηση περιοχών, ώστε να αντιστοιχούν σε 50-70.000 ψηφοφόρους. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα μικροί δήμοι να αναδεικνύουν αντιπρόσωπο με ενσωμάτωση σε διπλανούς δήμους, κάποιοι άλλοι δήμοι να εκλέγουν το δικό τους βουλευτή και μεγάλοι δήμοι όπως η Καλλιθέα να μπορούν να εκλέγουν ακόμα και τρεις εκπροσώπους τους στο Κοινοβούλιο. Οι υπόλοιπες έδρες θα πληρούνται βάσει κομματικής λίστας σε ευρείες εκλογικές περιφέρειες, οι οποίες θα είναι λιγότερες από τις σημερινές δεκατρείς. Οι βουλευτές από τις λίστες θα εκλέγονται αναλογικά από τα κόμματα με βάση το πανελλαδικό τους ποσοστό.

Το νέο εκλογικό σύστημα το οποίο φαίνεται πως θα προταθεί, ονομάζεται μεικτό σύστημα των δύο ψήφων, διαφορετικά, σύστημα προσωποποιημένης αναλογικής εκπροσώπησης, συνδυαστικό σύστημα ή σύστημα των επιπρόσθετων εδρών. Η μικτή φύση αυτού του συστήματος εξισορροπεί την ανάγκη εκπροσώπησης των εκλογικών περιφερειών με την ανάγκη εκλογικής δικαιοσύνης. Δηλαδή, η εκλογή μέσω της κομματικής λίστας εξασφαλίζει ότι το Κοινοβούλιο θα είναι αναλογικά αντιπροσωπευτικό. Το σύστημα αυτό είναι αρκετά αναλογικό. Στη δική μας περίπτωση η αρχική σκέψη είναι το ποσοστό αναλογικότητας να διατηρηθεί στο 87%. Αυτό σημαίνει ότι το μπόνους εδρών για το πρώτο κόμμα θα είναι 40 έδρες από τις κομματικές λίστες. Αυτό βέβαια ενδεχομένως να αλλάξει και να είναι περισσότερες οι μπόνους έδρες, δεδομένου ότι σχεδόν όλοι αναγνωρίζουν την ανάγκη για αναλογικότητα, αλλά και για ισχυρή κυβέρνηση. Σχετικά με το όριο εισόδου ενός κόμματος στη Βουλή, πιθανότατα να διατηρηθεί στο 3%, αν και το γερμανικό σύστημα προβλέπει το 5% ως προϋπόθεση κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης.

Στα ψηφοδέλτια των κομμάτων θα υπάρχουν δύο κατάλογοι βουλευτών: Οι υποψήφιοι για τις μονοεδρικές περιφέρειες, όπου οι ψηφοφόροι θα βάζουν σταυρό προτίμησης και οι υποψήφιοι της λίστας για την ευρύτερη περιφέρεια όπου δεν θα χρειάζεται σταυρός. Αυτό θα επιτρέπει στους ψηφοφόρους να επιλέξουν αντιπρόσωπο για την εκλογική τους περιφέρεια για παράδειγμα από το ΠΑΣΟΚ, και παρ’ όλα αυτά να ψηφίσουν ΝΔ για την κυβέρνηση. Οι εκλογείς το πιθανότερο είναι πως θα έχουν να επιλέξουν μεταξύ 2-3 υποψηφίων από κάθε κόμμα στις μονοεδρικές περιφέρειες. Επίσης, ο θεσμός των βουλευτών Επικρατείας με τη μορφή που έχει σήμερα, δεν θα έχει πλέον νόημα με βάση το νέο εκλογικό σύστημα. Οι σκέψεις είναι να διατηρηθεί με νέα μορφή και να εκλέγονται από εκεί οι εκπρόσωποι του απόδημου ελληνισμού (περίπου 6 βουλευτές συνολικά από Ευρώπη, Αμερική, Αφρική και Αυστραλία).

Ένα επιπλέον συν αυτού του εκλογικού νόμου είναι ότι θα σπάσει τις σχέσεις εξάρτησης που ενδεχομένως να έχουν κάποιοι βουλευτές με τηλεοπτικά, εκδοτικά ή επιχειρηματικά συμφέροντα. Από την άλλη, το σύστημα δημιουργεί δύο είδη βουλευτών: εκείνους που ταλαιπωρούνται από ανασφάλεια και επωμίζονται τα βάρη των υποχρεώσεων μιας σκληρής προεκλογικής εκστρατείας και εκείνους που δεν κυνηγούν σταυρό και με αυξημένο κύρος προσβλέπουν σε υπουργικά αξιώματα. Ένα μειονέκτημα αυτού του συστήματος είναι ότι τα κόμματα γίνονται πιο συγκεντρωτικά, διότι αποφασίζουν όχι μόνο ποιος θα έχει το προνόμιο να είναι στη λίστα και ποιος θα πρέπει να παλέψει στον εκλογικό στίβο, αλλά και σε ποια θέση της λίστας θα τοποθετηθούν οι διάφοροι υποψήφιοι. Έτσι, κάποια στιγμή είναι βέβαιο ότι θα διατυπωθεί το αίτημα συμμετοχής και των μελών των κομμάτων σε αυτές τις αποφάσεις και στο σημείο αυτό είναι που θα κριθούν πολλά σχετικά με τον περαιτέρω εκδημοκρατισμό της εσωτερικής λειτουργίας των κομμάτων , την εμβάθυνση της δημοκρατίας και τη νέου τύπου κομματική λειτουργία.