Στις 20 Ιανουαρίου 2009, ένα χρόνο πριν, πραγματοποιήθηκε η ορκωμοσία του πρώτου Αφροαμερικανού προέδρου στην ιστορία των ΗΠΑ, στο πρόσωπο του οποίου εκατομμύρια Αμερικανοί, αλλά και όχι μόνο, έβλεπαν την αλλαγή. Πίστευαν πως η Αμερική θα γυρίσει σελίδα, θα αφήσει κατά μέρους τον άκρατο μιλιταρισμό και ιμπεριαλισμό, θα λύσει χρόνια εσωτερικά της προβλήματα, θα σεβαστεί τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα και δεν θα παρεμβαίνει στο εσωτερικό κάθε κράτους, στο όνομα της παγκόσμιας κυριαρχίας και ηγεμονίας. Ένα χρόνο μετά, με τη δημοτικότητα του να έχει πέσει 17 ποσοστιαίες μονάδες στο 53% και την κοινή γνώμη διχασμένη αναφορικά με την τήρηση των προεκλογικών του δεσμεύσεων, η «αλλαγή» του Ομπάμα αποδεικνύεται μια εξαιρετικά περίπλοκη και δύσκολη αποστολή. Στα θετικά της διακυβέρνησής του είναι η προσπάθεια που καταβάλει για την μεταρρύθμιση στο εθνικό σύστημα υγείας, μεταρρύθμιση η οποία όμως θα περάσει από πολλές συμπληγάδες λόγω της πρόσφατης απώλειας της ‘Δημοκρατικής’ έδρας της Μασαχουσέτης. Αυτή η απώλεια υποδηλώνει τη διαμαρτυρία του κόσμου για την όλο και αυξανόμενη ανεργία, και γενικά τη δυσαρέσκεια τους για την μη τήρηση των προεκλογικών δεσμεύσεων.
Αρχικά, κατά την ορκωμοσία του, ο Μπάρακ Ομπάμα δεσμεύτηκε ρητά για το κλείσιμο του Γκουαντάναμο. Στα μέσα Νοεμβρίου του 2009, όμως, σε συνέντευξή του στο τηλεοπτικό δίκτυο NBC, παραδέχτηκε ότι κάτι τέτοιο δε θα καταστεί άμεσα εφικτό για διαδικαστικούς λόγους και ότι το κέντρο κράτησης θα κλείσει στο προσεχές μέλλον. Δηλαδή, ουδέν μονιμότερον του προσωρινού. Επίσης, διάχυτη ήταν η αισιοδοξία και οι προσδοκίες για πιο μετριοπαθή εξωτερική πολιτική εκ μέρους των ΗΠΑ, όταν ο Ομπάμα ανέλαβε τα ‘κλειδιά’ του Λευκού Οίκου. Εντούτοις σύντομα διαψεύστηκαν, αφού ζήτησε από τον Ρόμπερτ Γκέιτς να παραμείνει στη θέση του υπουργού Άμυνας, θέση την οποία του είχε δώσει ο Μπους. Η απόσυρση των στρατευμάτων από το Ιράκ μέσα σε 16 μήνες υπήρξε προεκλογική δέσμευση του νέου προέδρου, η οποία μπήκε στη διαδικασία πραγματοποίησης αφού ανέλαβε τα καθήκοντα του στο Λευκό Οίκο. Η επιχείρηση αυτή, όμως, ήταν υπό συζήτηση ήδη επί κυβέρνηση Μπους το 2008, διότι η αυξημένη δραστηριότητα των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν προκάλεσε αυξανόμενο αριθμό Αφγανών και Αμερικανών θυμάτων με αποτέλεσμα να θεωρηθεί σκόπιμο ότι η προσοχή πλέον στρατιωτικά θα πρέπει να επικεντρωθεί εκεί.
Η τακτική λοιπόν του Ομπάμα στα θέματα της εξωτερικής πολιτικής δε διαφέρει σε μεγάλο βαθμό από εκείνη του προκατόχου του. Άλλωστε και ο ίδιος στην απονομή του βραβείου Νόμπελ Ειρήνης που του δόθηκε στο Όσλο το Δεκέμβριο υποστήριξε τη θεωρία του δίκαιου πολέμου, και τόνισε ότι «θα υπάρχουν στιγμές που τα έθνη –μεμονωμένα ή από κοινού– θα βρίσκουν ότι η χρήση βίας δεν είναι μόνο αναγκαία αλλά και ηθικά δίκαιη». Η αποστολή 30.000 επιπλέον στρατευμάτων στο Αφγανιστάν, η οποία θα επιβαρύνει με 30 δις δολάρια τον ήδη εκτός ελέγχου πολεμικό προϋπολογισμό, υποδεικνύει πως ο στρατός θα είναι η γη της επαγγελίας για τους άνεργους Αμερικανούς. Η παράδοση των ΗΠΑ να στηρίζουν πραξικοπήματα σε χώρες της Λατινικής Αμερικής ουσιαστικά δεν σταμάτησε επί κυβέρνησης Ομπάμα και αυτό διότι, τον περασμένο Ιούνιο στην Ονδούρα μια ομάδα 60 ένοπλων στρατιωτών εισήλθαν στην προεδρική κατοικία και ανέτρεψαν τον νόμιμα εκλεγμένο πρόεδρο της χώρας, Μανουέλ Σελάγια. Αν και ο Ομπάμα επισήμως κατέκρινε το πραξικόπημα, η συνέχιση του τελευταίου δεν θα ήταν εφικτή χωρίς την ανοχή της Ουάσινγκτον, εφόσον η οικονομία της Ονδούρας εξαρτάται από τις ΗΠΑ.
Σχετικά με την οικονομία, όταν ο Ομπάμα ανέλαβε τη διακυβέρνηση, βρήκε μπροστά του ένα χάος: Το έλλειμμα των ΗΠΑ ήταν 1,3 τρισεκατομμύρια δολάρια, η ανεργία ήταν πολύ μεγάλη, το τραπεζικό σύστημα και οι αυτοκινητοβιομηχανίες παρέλυαν και δύο πόλεμοι ήταν σε εξέλιξη. Για την τόνωση της οικονομίας, η κυβέρνηση προέβη στη χορήγηση πακέτου ενίσχυσης $787 δις. Μέχρι το καλοκαίρι, τα 10 μεγαλύτερα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ήταν πλέον σε θέση να συνεχίσουν να πληρώνουν τα υπέρογκα μπόνους που πλήρωναν στα golden boys. Ωστόσο η κρίση ήταν ακόμα αισθητή στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τα $75 δις που δόθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος στήριξης των κατόχων στεγαστικών δανείων ώστε να μπορέσουν να αναδιαμορφώσουν τις συμφωνίες τους με τις τράπεζες, αποδείχθηκε ανεπαρκές, αφού μόνο το 4,13% μπόρεσε να επωφεληθεί. Στον τομέα του περιβάλλοντος, παρόλο που ο Ομπάμα δήλωνε κατηγορηματικά πως η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής θα είναι μια από τις προτεραιότητές του και δεσμεύτηκε για χρήση περισσότερη καθαρής ενέργειας και αξιοποίηση των εναλλακτικών μορφών ενέργειας , στη συνδιάσκεψη της Κοπεγχάγης παρουσίασε απογοητευτικά χαμηλούς στόχους για τον περιορισμό της εκπομπής αερίων. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η παταγώδης αποτυχία της συνόδου να είναι από την αρχή προδιαγεγραμμένη. Ένα χρόνο μετά, φαίνεται στις φωτογραφίες που υπάρχουν στον Τύπο πως τα μαλλιά του Ομπάμα έχουν κιόλας ασπρίσει. Αυτό φανερώνει την πίεση και το άγχος που τον διακατέχουν. Σίγουρα για να υπάρξουν μεταρρυθμίσεις και μεγάλες τομές σε κάθε κοινωνία, δεν επαρκεί σε καμία περίπτωση ένας μόλις χρόνος. Από την άλλη, στην περίπτωση Ομπάμα, τα πρώτα μηνύματα της πολιτικής του δεν είναι θετικά, ή εν πάση περιπτώσει δεν αντικατοπτρίζουν αυτά που είχε υποσχεθεί και αυτά που ανέμενε καρτερικά ο κόσμος. Δυστυχώς, εκτός από το άσπρισμα των μαλλιών του, φαίνεται πως και η δυναμική του ξεθωριάζει..
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου