Το δημοσιονομικό πρόβλημα της Ελλάδας, μαζί με τα αντίστοιχα οικονομικά προβλήματα άλλων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ισπανία, Ιταλία, Πορτογαλία, Ιρλανδία), δείχνουν με τον πλέον πειστικό τρόπο την οικονομική και θεσμική κρίση στην οποία έχει περιέλθει η Ε.Ε. Αρχικά, σε ότι έχει να κάνει με την «Ελληνική περίπτωση», μόνο και μόνο η σύμπραξη του ΔΝΤ σε πιθανή χορήγηση «ευρωπαϊκής» οικονομικής βοήθειας προς τη χώρα μας, δείχνει το μέγεθος της θεσμικής και οικονομικής κρίσης της Ένωσης. Η Ένωση δεν έχει προβλέψει κάποιο μηχανισμό διαχείρισης κρίσεων και κατά συνέπεια εμφανίζεται το ΔΝΤ ως ο μελλοντικός σωτήρας. Η ιδέα Σόιμπλε για ένα Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο είναι σωστή στη σύλληψή της αλλά χρειάζεται επεξεργασία και πολιτική βούληση.
Ο Ζακ Ντελόρ, και πολλοί άλλοι φιλοευρωπαϊστές, οραματίζονταν την πολιτική Ένωση της Ευρώπης, διότι ήξεραν πως χωρίς αυτή, το μέλλον της Ευρώπης θα ήταν αρκετά δυσοίωνο. Αρκετές χώρες, με μπροστάρη τη Μεγάλη Βρετανία, δεν ήθελαν σε καμία περίπτωση την πολιτική Ένωση και για τον λόγο αυτό, η Ευρώπη άρχισε να επικεντρώνεται μόνο στη διεύρυνση. Η διεύρυνση αυτή όμως, επικεντρωμένη μόνο στο αμιγώς αριθμητικό σκέλος, αψήφησε κάποια δημοσιονομικά, αναπτυξιακά κριτήρια και πλέον φαίνεται ξεκάθαρα πως το ευρωπαϊκό οικοδόμημα έχει βρει σε ύφαλο.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα της Ένωσης, είναι ότι παρά τις όποιες προσπάθειες έχουν γίνει από την ευρωπαϊκή πολιτική ηγεσία, είναι δύσκολο οι ευρωπαίοι πολίτες να αποκτήσουν κοινή ευρωπαϊκή συνείδηση. Οι ιδεολογικές ρίζες κάθε ευρωπαϊκού έθνους είναι πολύ ισχυρές. Σε κάθε ευρωπαϊκή χώρα είναι πολλοί εκείνοι που ζουν με τις αναμνήσεις ενός ένδοξου παρελθόντος και πολύ λιγότεροι εκείνοι που ασχολούνται με τα προβλήματα του παρόντος, του μέλλοντος και τις προοπτικές της Ευρώπης. Δυστυχώς όλα αυτά τα ένδοξα παρελθόντα δεν έχουν μπορέσει ως τώρα να συνενωθούν και να αναπτύξουν την ευρωπαϊκή ιδέα και συνείδηση. Ακόμα, ένας σπουδαίος λόγος για τον οποίο η ευρωπαϊκή ενοποίηση ακολουθεί το δρόμο της οικονομικής ολοκλήρωσης και όχι της πολιτικής, είναι αναμφίβολα η πολιτική εξάρτηση από την Αμερική, το λεγόμενο Ατλαντικό σύνδρομο. Και αυτό γίνεται, διότι αφενός πολιτική ένωση χωρίς αυτοτέλεια δεν νοείται, και αφετέρου, το ΝΑΤΟ έχει υποκαταστήσει πλήρως την Ε.Ε στη λήψη πολιτικών αποφάσεων. Όπως εύστοχα έχει επισημανθεί, η ευρωπαϊκή ενοποίηση, όπως λαμβάνει χώρα, εξυπηρετεί τα οικονομικά και γεωπολιτικά συμφέροντα των ΗΠΑ, και το όνειρο για τη δημιουργία των Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης θα παραμείνει όνειρο ανεκπλήρωτο.
Μετά από μια πρωτοφανή οικονομική κρίση, η οποία έδειξε περίτρανα τη μηδενική προστασία από ανάλογες κρίσεις και φτάσαμε στο σημείο να κουβεντιάζουμε για την τύχη του κοινού νομίσματος, μετά από τη νέα Ευρωπαϊκή Συνθήκη, η οποία φαίνεται πως έχει διαχειριστική λογική και δεν κάνει λόγο για μακροπρόθεσμους πολιτικούς στόχους, είναι η κατάλληλη στιγμή να εντοπίσουν οι πολιτικοί ηγέτες της Ε.Ε τους λόγους που προκάλεσαν αυτή την οικονομική και θεσμική κρίση. Πρέπει ν’ αναζητήσουν τις αιτίες εκείνες που κρατούν την ευρωπαϊκή προοπτική εκτός πορείας. Κάποιοι επιμένουν να ισχυρίζονται πως η παρούσα κρίση είναι συγκυριακή και απλή, αλλά δυστυχώς πρόκειται για μια βαθιά απαξίωση της Ευρωπαϊκής ιδέας. Την ίδια στιγμή, οι πολιτικές ηγεσίες της Ε.Ε δείχνουν τουλάχιστον αμήχανες να χειριστούν αυτή την κατάσταση. Η Ευρώπη χρειάζεται ένα νέο πολιτικό όραμα για να ξεπεράσει τη διαρκή στασιμότητα στην οποία βρίσκεται, έτσι ώστε να καταφέρει να εμπνεύσει τους Ευρωπαίους πολίτες, οι οποίοι σε μεγάλο βαθμό πιστεύουν ότι για όλα τα δεινά τον χωρών τους φταίει η Ένωση. Ο ρόλος που καλούνται να παίξουν οι πολιτικές ηγεσίες, και όχι οι γραφειοκράτες των Βρυξελλών, είναι καθοριστικός για την ευρωπαϊκή προοπτική και η ευθύνη τους θα είναι τεράστια αν ολιγωρήσουν ξανά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου