ΤΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΛΛΑΞΟΥΝ

Η κόντρα που έχει ανοίξει μεταξύ των συνδικαλιστών της ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ και της κυβέρνησης, φέρνει στην επιφάνεια το θέμα του συνδικαλισμού, ένας όρος ο οποίος στη χώρα μας είναι εξαιρετικά παρεξηγημένος από πολλές πλευρές. Τα συνδικάτα δημιουργήθηκαν, ως δυναμικές συλλογικές εκφράσεις της μισθωτής εργασίας, ως απάντηση απέναντι στην καπιταλιστική εκμετάλλευση και στην εργοδοτική αυθαιρεσία, φαινόμενα που αποδεικνύουν μέχρι σήμερα τη διαχρονικότητά τους. Στην Ελλάδα της οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής κρίσης, τα συνδικάτα είναι αναγκαία, καθώς τα εργασιακά δικαιώματα που απειλούνται καθημερινά και συχνά καταπατώνται, είναι πολλά: Διευκόλυνση των απολύσεων, αποδιάρθρωση του συστήματος διαμόρφωσης των μισθών και των συλλογικών συμβάσεων, ανάπτυξη της ελαστικοποίησης των ωραρίων και ενός ευρέος φάσματος φθηνών και ευέλικτων μορφών εργασίας σε βάρος της πλήρους και σταθερής απασχόλησης συνθέτουν τα χαρακτηριστικά του νέου εργασιακού τοπίου που έχει διαμορφωθεί.
Τα συνδικάτα όμως, οφείλουν για το συμφέρον των εργαζομένων, αλλά και για την ίδια τους την επιβίωση, να επαναπροσδιορίσουν κάποια βασικά ζητήματα. Ο πρώτος στόχος ενός σοβαρού συνδικαλιστικού κινήματος πρέπει να είναι η προώθηση πολιτικών που θα αμβλύνουν τις ανισότητες μεταξύ των μισθωτών. Η μείωση των μισθολογικών ανισοτήτων υπήρξε κεντρική στρατηγική στις σκανδιναβικές χώρες, εκεί όπου η δυναμική του συνδικαλισμού εξακολουθεί να είναι μεγάλη. Η στρατηγική αυτή είναι η μόνη που εξασφαλίζει την ενότητα του κόσμου της μισθωτής εργασίας, γεγονός που επιτρέπει την ενιαία συνδικαλιστική δράση και τη διαπραγματευτική ικανότητα απέναντι στην εργοδοσία. Όμως, ο κατακερματισμός των συνδικάτων στη χώρα μας, έχει πολλάκις αποδείξει ότι αυτό που ενδιαφέρει τις ηγεσίες των συνδικαλιστών είναι να πάρουν ότι μπορούν περισσότερο από την εκάστοτε κυβέρνηση, δίχως να νοιάζονται για μια πολυεπίπεδη αντιμετώπιση των εργασιακών προβλημάτων. Ασφαλώς και υπάρχουν εξαιρέσεις, όμως ο κανόνας είναι ο παραπάνω. Τα ελληνικά συνδικάτα έκαναν τα πάντα με τις πράξεις τους για να «διαιρέσουν» τις μισθωτές τάξεις. Για τον λόγο αυτό σήμερα, σε συνθήκες ακραίας επίθεσης στο εισόδημα, σχεδόν καμία κοινωνική ομάδα δεν συμπαρίσταται σε καμία άλλη. Το αντίθετο μάλιστα έχουμε παρατηρήσει να συμβαίνει. Και γι΄ αυτό ο συνδικαλισμός δεν έχει τη δύναμη και την πυγμή που είχε παλαιότερα. Ένα άλλο σοβαρό ζήτημα είναι η έντονη παρουσία της κομματοκρατίας στους κόλπους του συνδικαλισμού. Η κομματοκρατία αυτή έχει δυο πτυχές: Στην πρώτη, η εκάστοτε εξουσία βλέπει στο πρόσωπο των συνδικάτων την προέκταση του κόμματος στην κρατική μηχανή. Από την άλλη, το συνδικάτο περιμένει από την κυβέρνηση «αναδρομικά έσοδα» όπως αθρόες προσλήψεις, αυξήσεις μισθών, επιχορηγήσεις και πολλά άλλα. Οι εργατοπατέρες λοιπόν, έχουν μάθει να ενδιαφέρονται μόνο για τα δικά τους θέλω και αδιαφορούν για τον εργαζόμενο συνολικά. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα πολλές φορές τα συνδικάτα να αποκαλούνται συντεχνίες και φατρίες και να μένουν κάποιοι συνδικαλιστές, να μάχονται και να θέλουν να αποτελέσουν μια δύναμη αλληλεγγύης και πολιτικής ρύθμισης. Εις μάτην όμως.
Σήμερα, τη στιγμή που η μισθωτή εργασία δέχεται επιθέσεις και παράλληλα διογκώνεται ο βαθμός της εκμετάλλευσής της, ο θεσμός των συνδικάτων είναι όσο ποτέ άλλοτε αναγκαίος για το μέλλον της εργασίας και της κοινωνίας γενικότερα. Των συνδικάτων όμως που θα ενδιαφέρονται για τα προβλήματα των εργαζομένων, και όχι εκείνων που τους νοιάζει μια θέση στην κυβέρνηση η μια παροδική αύξηση μισθού. Με άλλα λόγια, τα συνδικάτα, και κυρίως οι ηγεσίες τους, πρέπει να δώσουν βάση και να επιστρέψουν στις παραδοσιακές συνδικαλιστικές αξίες. Το συνδικαλιστικό κίνημα οφείλει να είναι αυτόνομο, να ανοίγεται σε νέους χώρους και να εμποτίζεται από την αγνή συνδικαλιστική κουλτούρα. Ακόμα, πρέπει να είναι δομημένο με μια ισχυρή εργασιακή ιδεολογία η οποία δεν θα αλλάζει με την εναλλαγή των κυβερνήσεων και οργανωτικά να είναι αποτελεσματικό ώστε να σταματά ο πολυκερματισμός και η πολυδιάσπαση. Με την τήρηση όλων των παραπάνω, τα συνδικάτα θα μπορούν να είναι σε θέση ισχύος, θα διαθέτουν την έξωθεν αλλά και την έσωθεν καλή μαρτυρία ώστε να μην απαξιωθούν από την κοινή γνώμη αλλά και από τους ίδιους τους εργαζομένους.